Hồng hạc là tên chỉ các loài chim lội nước thuộc họ Phoenicopteridae, bộ Phoenicopteriformes. Chúng sống ở cả Tây bán cầu và Đông bán cầu, nhưng sống ở Tây bán cầu nhiều hơn. Có 4 loài sống ở châu Mỹ và 2 loài sống ở Cựu Thế giới. Phân loại Sibley-Ahlquist trong thập niên 1990 đã xếp hồng hạc vào bộ Hạc (Ciconiiformes) thay vì bộ Hồng hạc (Phoenicopteriformes).

Chim hồng hạc có đặc điểm đặc biệt là thích đứng một chân đã làm nhiều nhà khoa học khó hiểu. Sau khi nghiên cứu một số nhà khoa học đoán hồng hạc đứng một chân để giữ sức và lưu thông máu tốt hơn.

Thông tin mô tả:

• Tên thường gọi: Chim hồng hạc
• Tên khoa học: Flamingo
• Lớp: Chim
• Phân bố: Châu Phi, Châu Âu và phía tây bắc Châu Á
• Tuổi thọ: Tuổi thọ tối đa của Baiji là 24 năm
• Kích thước: Chiều cao từ 1,2 đến 1,5 m
• Cân nặng: Cân nặng khoảng 3,5 kg

Chim hồng hạc là loài chim lớn có thể nhận dạng với cái cổ dài, chân dính và lông màu hồng hoặc đỏ. Chim hồng hạc thể hiện câu nói “bạn là những gì bạn ăn.” Màu hồng và màu đỏ của lông chim hồng hạc đến từ việc ăn các sắc tố có trong tảo và động vật không xương sống.

Có sáu loài chim hồng hạc, theo Hệ thống thông tin phân loại tổng hợp (ITIS):

• Chim hồng hạc lớn
• Chim hồng hạc ít hơn
• Chim hồng hạc Chile
• Chim hồng hạc Andean
• Chim hồng hạc James
• Chim hồng hạc Mỹ

Chim hồng hạc lớn là loài cao nhất. Nó cao 1,2 đến 1,45 mét và nặng tới 3,5 kg. Loài bé nhất là chim hồng hạc nhỏ, đứng 80 cm và nặng 2,5 kg. Sải cánh của hồng hạc dao động từ 95 cm đến 150 cm.

Những con chim hồng hạc lớn là loài cao và nặng nhất trong số các loài hồng hạc đo được có chiều cao từ 1,2 đến 1,5 m và nặng khoảng 3,5 kg. Những con chim hồng hạc nhỏ là loài nhỏ và nhẹ nhất. Chúng có kích thước từ 80 đến 90 cm và nặng từ 1,2 đến 2,7 kg.

Màu lông hồng của hồng hạc là do chế độ ăn uống giàu chất carotenoid có trong tảo và động vật giáp xác. Màu sắc lông của chúng thay đổi từ hồng nhạt đến đỏ thẫm tùy theo chế độ ăn uống.

Hồng hạc Chile có lông màu hồng nhạt trong khi chim hồng hạc Caribbean có lông màu đỏ thẫm. Chim hồng hạc đực có kích thước lớn hơn chút so với hồng hạc cái. Những con non mới sinh ra có bộ lông màu xám trắng. Những con vị thành niên có màu xám. Chúng thực sự trưởng thành sau khoảng một đến hai năm sau khi sinh.

Chân của hồng hạc dài hơn cơ thể của chúng, giữa các ngón chân có lớp màng mỏng. Hồng hạc có cổ dài với khoảng 19 đốt sống. Hồng hạc trưởng thành có mắt màu vàng trong khi những con non có mắt xám. Tất cả các loài chim hồng hạc đều có phần lông bay màu đen.

Chim hồng hạc thường tụ tập thành những đàn lớn để đi kiếm ăn, sống ở những vùng nước nông, có màu sắc lông phụ thuộc vào thức ăn hằng ngày. Chim hồng hạc được coi là một trong những loài động vật trung thành. Các con chim trong cùng một đàn sẽ di chuyển cùng nhau khi gặp các mối nguy hiểm đe dọa. Khi một chiếc máy bay nghiên cứu tiến đến gần khu vực sinh sống của đàn chim hồng hạc ở Sisal, Mexico, các con chim cùng nhau di chuyển về một nơi an toàn hơn mà không giải tán riêng lẻ.

Khi mới sinh ra, chim hồng hạc có bộ lông màu trắng. Màu sắc lông chim hồng hạc sau này được hình thành nhờ vào nguồn thức ăn nơi chúng sinh sống, có thể biến đổi từ hồng nhạt, hồng cam hay đỏ thẫm. Các sắc tố có trong loài tôm biển ở Yucatan, nơi những con chim hồng hạc này sinh sống, khiến cho bộ lông của chúng có màu sắc như những rạn san hô.

Một cặp chim hồng hạc đang dùng mỏ để mớm mồi cho một con chim con. Đây cũng là nơi cặp chim bố mẹ làm tổ chào đón những quả trứng sắp nở. Khi trứng nở, chim con sẽ được nuôi bằng một loại sữa giàu chất béo và protein được sinh ra từ trong đường ruột của chim bố mẹ.

Khi chim con lớn hơn một chút, chim hồng hạc bố mẹ sẽ gửi chúng cho những con chim trưởng thành khác chăm sóc và đi kiếm ăn, rồi quay trở lại cho chúng ăn vào buổi tối. Mặc dù được những con chim lớn hơn canh chừng, chim non vẫn dễ bị các loài động vật khác đe dọa.

Chim hồng hạc thức giấc trước khi bình minh, đi thành từng bầy lớn để đi kiếm ăn. Các đàn chim hồng hạc có thể di chuyển hàng trăm km để kiếm thức ăn

Chim hồng hạc là loài chim nước, vì vậy chúng sống trong và xung quanh đầm hoặc hồ. Những cơ thể của nước có khả năng bị nhiễm mặn hoặc kiềm. Chim hồng hạc thường không di cư, nhưng những thay đổi về khí hậu hoặc mực nước trong khu vực sinh sản của chúng sẽ khiến chúng phải di dời.

Chim hồng hạc thường sống ở các hồ lớn, nông hoặc các đầm phá ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Những nguồn nước này có thể ở trong khu vực đất liền hoặc gần đại dương. Một số chim hồng hạc di cư do sự thay đổi của môi trường sống như nguồn thức ăn và nước uống. Hầu hết chim hồng hạc không di cư.

Các quần thể chim hồng hạc Andean thường sinh sản ở độ cao khi di chuyển đến các khu vực ấm hơn trong mùa đông.

Hồng hạc vùng Caribê được phân bố khắp các đảo ở khu vực Caribee, quần đảo Galapagos và miền bắc Nam Mỹ. Chim hồng hạc Andean được tìm thấy ở dãy núi Andes của Peru, phía bắc Chile, phía tây Bolivia và tây bắc Argentina.

Chim hồng hạc của James hoặc hồng hạc Puna có khu vực phân bố nhỏ bé nhất trong số tất cả các loài hồng hạc. Chúng sống ở Andes của Peru, phía bắc Chile, phía tây Bolivia và tây bắc Argentina.

Hồng hạc Chile được tìm thấy trên bờ biển Thái Bình Dương và Đại Tây Dương của Nam Mỹ, ở Ecuador, Peru, Chile, Argentina, Uruguay, Paraguay, Bolivia và Brazil.

Các quần thể hồng hạc được tìm thấy chủ yếu ở phía tây nam, phía đông và phía tây Châu Phi. Các quần thể nhỏ hơn được tìm thấy ở Ấn Độ.

Hồng hạc lớn có khu vực phân bố rộng lớn nhất trong tất cả các loài chim hồng hạc. Chúng có thể được tìm thấy ở Châu Phi, Nam Âu, tây bắc Ấn Độ và Trung Đông.

Chim hồng hạc ăn ấu trùng, côn trùng nhỏ, tảo xanh và đỏ, động vật thân mềm, động vật giáp xác và cá nhỏ. Vì khả năng ăn cả thực vật và thịt của chúng khiến chúng trở thành loài ăn tạp.

Chim hồng hạc có màu hồng vì tảo mà chúng ăn được nạp beta carotene, một hóa chất hữu cơ có chứa sắc tố màu đỏ cam. (Beta carotene cũng có mặt trong nhiều loại thực vật, nhưng đặc biệt là trong cà chua, rau bina, bí ngô, khoai lang và, tất nhiên, cà rốt). Các loài nhuyễn thể và giáp xác chim hồng hạc ăn có chứa carotenoids tương tự.

Mức độ caroten (sắc tố hữu cơ) trong thức ăn của chúng khác nhau ở các khu vực khác nhau trên thế giới, đó là lý do tại sao chim hồng hạc Mỹ thường có màu đỏ tươi và màu cam, trong khi những con hồng hạc nhỏ của hồ Nakuru bị hạn hán ở miền trung Kenya có màu hồng nhạt hơn.

Nếu một con hồng hạc ngừng ăn thức ăn có chứa carotenoids, lông mới của nó sẽ bắt đầu mọc với màu nhạt hơn nhiều, và lông đỏ của nó cuối cùng sẽ rụng đi. Lông lột xác mất màu hồng nhạt.

Những gì một con hồng hạc ăn phụ thuộc vào loại mỏ mà nó có. Ít hơn, chim hồng hạc của James và Andean có thứ được gọi là mỏ ngắn, nó ăn chủ yếu là tảo. Chim hồng hạc lớn, Chile và Mỹ có mỏ ngắn hơn, cho phép chúng ăn côn trùng, động vật không xương sống và cá nhỏ.

Để ăn, chim hồng hạc sẽ khuấy động đáy hồ bằng chân và thả mỏ của chúng xuống bùn và nước để tìm thức ăn.

Thời gian chim hồng hạc đạt đến độ trưởng thành và đủ khả năng sinh sản là 6 năm. Trước khi gây giống, chim hồng hạc thường thực hiện các nghi lễ đồng bộ.

Người ta tin rằng chim hồng hạc là cặp “một vợ một chồng”. Một khi giao phối, chúng có sẽ ở lại với người bạn đời đó. Một nhóm hồng hạc sẽ giao phối cùng một lúc để tất cả chim con sẽ nở cùng một lúc. Các cặp sẽ làm tổ trên đống bùn và các con cái sẽ đẻ một quả trứng cùng một lúc.

Mỗi quả trứng lớn hơn một chút so với trứng gà lớn, dài từ 78 đến 90 mm và 115 đến 140 gram. Trứng sẽ mất từ 27 đến 31 ngày để nở và chim con mới nở sẽ chỉ nặng 73 đến 90 g.

Chim hồng hạc con có màu xám hoặc trắng. Chúng sẽ chuyển sang màu hồng trong vài năm đầu đời. Chim hồng hạc sống 20 đến 30 năm trong tự nhiên hoặc lên đến 50 năm trong một sở thú.

Loài chim này cũng sở hữu những đặc điểm khiến giới khoa học kỳ công giải thích. Ví dụ như chuyện chim hồng hạc thích đứng một chân, hay tồn tại cặp "một vợ một chồng" chung thủy suốt đời... Đời sống văn hóa, tình cảm của những cặp đôi chim hồng hạc được cho là hiếm có trong thế giới tự nhiên, thậm chí chúng có quy tắc như con người trong việc chọn bạn đời.

Paul Rose, một nhà sinh thái học hành vi tại Đại học Exeter, đã nghiên cứu tìm hiểu mối liên kết chặt chẽ của các cặp đôi và mối quan hệ xã hội của chim hồng hạc. Paul Rose đã thu thập dữ liệu về chim hồng hạc ở các khu vực Caribbean, Chile, Andean và các đàn nhỏ sống ở trung tâm Wildfowl và Wetlands, Gloucestershire trong thời gian từ năm 2012 đến năm 2016 cho nghiên cứu của mình.

Nhà nghiên cứu thấy rằng các mối quan hệ của chim hồng hạc duy trì liên kết chặt chẽ, gắn bó keo sơn trong nhiều thập kỷ. Đó là cặp vợ chồng đã kết hôn, tình bạn đồng giới và thậm chí là nhóm ba hoặc bốn bạn thân. Dễ dàng có thể nhận thấy những cặp đôi chim hồng hạc thân thiết vì chúng luôn đứng gần nhau, khăng khít không rời.

Chim hồng hạc là loài sống thành đàn có số lượng từ vài chục đến hàng ngàn con, tạo thành một xã hội chim thu nhỏ. Những đàn trung bình thường có 71 con. Hồng hạc cần chạy đà vài bước để tạo lực đẩy khi chuẩn bị bay. Chúng bay cùng nhau trong một đàn lớn và tận dụng sức đẩy của gió. Chim hồng hạc thường đứng trên một chân. Chúng dành tới 30% khoảng thời gian để rỉa lông của mình.

Bằng chứng hóa thạch chỉ ra rằng nhóm chim hồng hạc tiến hóa rất lâu đời và tồn tại khoảng 30 triệu năm trước.

Người ta không biết tại sao chim hồng hạc thường đứng bằng một chân, nhưng người ta đưa ra giả thuyết rằng giữ một chân của chúng khỏi nước lạnh giúp chúng giữ nhiệt cơ thể . Nó cũng có vẻ là một vị trí nghỉ ngơi thoải mái cho nó. Mặc dù người ta tin rằng chim hồng hạc là loài chim nhiệt đới, chúng cũng có thể sống và phát triển trong môi trường lạnh miễn là chúng được tiếp cận với nhiều nước và thức ăn.

Chim hồng hạc ở châu Phi dựa vào cuộc sống tấp nập của các hồ nước ngọt. Nhưng nhiều hồ nước mà chúng phụ thuộc là phù du, dễ bị khô gần như hoàn toàn.

Nhưng trên bờ biển khô cằn của Namibia, những con hồng hạc lớn xuất hiện báo hiệu khi nào trời mưa là do khu vực Etosha Pan thường khô nằm cách đó 500km. Có thể là những con chim rất nhạy cảm với những giọt cực nhỏ trong áp suất khí quyển báo hiệu cơn mưa sắp tới. Nhưng không ai biết điều này có đúng không, và nếu có thì họ làm như thế nào. Giống như cảm giác từ tính, cảm giác thời tiết của hồng hạc và các loài chim khác là một điều bí ẩn.

Hành vi bắt nạt nhau đáng ngạc nhiên này đã được nhìn thấy ở cả sáu loài chim hồng hạc tại trung tâm vùng đất ngập nước và một con hồng hạc thậm chí còn được nhìn thấy đang lao vào một con khác đang ngủ say trên một chân. Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết tại sao những con chim làm điều này, vì hành vi khó hiểu dường như không có lợi ngay lập tức cho con chim, đặc biệt là khi va chạm có chủ ý sử dụng nhiều năng lượng hơn và có nguy cơ gây thương tích.

Cũng giống như chim công, loại chim này cũng mang lại giá trị phong thủy to lớn. Chim hồng hạc mang biểu tượng của sự quyền quý và trường thọ. Xa xưa, người ta còn xem đây là loài chim tiên do tuổi thọ của chúng rất dài. Người ta còn dùng hình ảnh của chim để chúc phúc cho nhau, có cuộc sống hạnh phúc.

Theo quan niệm phong thủy, chim còn đại diện cho Ngũ Hành Hỏa, tập trung khí dương. Nơi tạo nên sự bền bỉ cùng với sức sống dẻo dai. Hình ảnh chim sải cánh trên trời còn thể hiện cho sự hoài bão, khát vọng và sự quyết tâm trong cuộc sống.

Hình ảnh chim hồng hạc có mặt trong hầu hết các bức tranh phù điêu và điêu khắc. Chúng thể hiện cho sự trường tồn và cuộc sống thịnh vượng. Bạn nên đặt tranh chim hạc tại các vị trí hướng Tây và hướng Đông Nam. Hoặc treo tranh tại những nơi sang trọng như là phòng khách, các kệ trưng bày…