Abraham Lincoln (1809-1865)
Abraham Lincoln là Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ năm 1861-1865. Ông đã lãnh đạo đất nước đi qua cuộc nội chiến khốc liệt chống lại chế độ nô lệ phía Nam, thống nhất nước Mỹ. Trong nhiều bài phát biểu của mình, đặc biệt là ở Gettysburg, Lincoln đã đưa ra luận điểm của mình về những yếu tố cần thiết để cấu thành nên một nước Mỹ tự do, dân chủ. Sau khi chiến tranh kết thúc, Lincoln chủ trương một quan điểm ôn hòa nhằm tái thiết và nhanh chóng thống nhất đất nước thông qua chính sách hòa giải và bao dung trong một bối cảnh phân hóa đầy cay đắng với hệ quả kéo dài. Tuy nhiên, chỉ sáu ngày sau khi Tướng Robert E. Lee của Liên minh miền Nam tuyên bố đầu hàng, Lincoln bị ám sát bởi một diễn viên và là người ủng hộ Liên minh, John Wilkes Booth tại Hí viện Ford khi ông đang xem vở kịch "Our American Cousin’’. Đây là lần đầu tiên một tổng thống Hoa Kỳ bị ám sát. Lincoln được cả giới học giả và công chúng xếp vào danh sách ba vị tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ.
Là lãnh đạo của những người theo Đảng Cộng hòa ôn hòa, Lincoln điều hướng một loạt các phe phái gây tranh cãi với đồng minh và đối thủ của cả hai bên. Những người theo Đảng Dân chủ chống chiến tranh (được gọi là "Copperheads") đã coi thường ông, và các phần tử ủng hộ Liên minh không thể hòa giải đã âm mưu ám sát ông. Lincoln quản lý các phe phái bằng việc giải quyết sự thù địch lẫn nhau của họ, phân phối sự bảo hộ chính trị, thu hút sự chú ý của người dân Hoa Kỳ. Bài diễn văn Gettysburg của ông trở thành một lời kêu gọi lịch sử cho chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa cộng hòa, quyền bình đẳng, tự do và dân chủ. Lincoln đã xem xét kỹ lưỡng các chiến lược và chiến thuật trong chiến tranh, bao gồm cả việc lựa chọn các tướng lĩnh và dùng hải quân phong tỏa thương mại ở miền Nam. Ông đình chỉ habeas corpus và ngăn cản sự can thiệp của người Anh. Ông chính thức chấm dứt chế độ nô lệ bằng Tuyên ngôn giải phóng nô lệ. Ông cũng khuyến khích các quốc gia biên giới cấm chế độ nô lệ và thúc đẩy Tu chính án thứ mười ba của Hiến pháp Hoa Kỳ, cấm chế độ nô lệ trên toàn quốc.
