Bài tham khảo số 14
Hai đứa trẻ là câu chuyện về hai đứa trẻ Liên và An. Liên và An đã từng có một cuộc sống sung túc đầy đủ vui vẻ ở Hà nội nhộn nhịp náo nhiệt. Nhưng do gia đình sa sút, hai em phải chuyển về sống nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, lay lắt, hiu quạnh. Thạch Lam thông qua việc miêu tả những diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên về cảnh vật và cuộc sống xung quanh, nhà văn thể hiện một nỗi buồn thấm thía và sâu sắc về số phận của con người. Cuộc sống nơi phố huyện nghèo ấy vô cùng đơn điệu, tẻ nhạt, ngày hôm sau là bản sao y nguyên không chút thay đổi mới mẻ so với hôm trước: chị Tí lại dọn gánh nước dù chẳng hi vọng gì nhiều, vợ chồng bác Xẩm xuất hiện với chiếc đàn bầu ảo não,chị em Liên với quán tạp hóa xập xệ ế khách. Kể cả buổi chợ đúng phiên cũng tiêu điều xơ xác, hàng hóa bán chẳng được là bao. Cuộc sống tối tăm, ngột ngạt và buồn tẻ đến tận cùng. Sống trong cảnh bế tắc ấy, những người như chị em Liên đã tìm thấy một chiếc phao cứu sinh mong manh. Họ đã miệt mài hằng đêm ngồi đợi chuyến tàu đêm đi qua với chút hi vọng len lỏi. Liên và An háo hức chờ đợi chuyến tàu để được gặp lại chút ánh sáng của những ngày còn sung túc, khi gia đình chưa gặp phải những biến cố và trở nên sa sút như bây giờ. Chuyến tàu đêm đi qua sáng rực, vui vẻ và huyên náo, đầy vẻ hấp dẫn nhưng lại chỉ thoáng qua trong giây lát ngắn ngủi rồi trả phố huyện về cuộc sống mênh mang yên lặng và đầy bóng tối. Nhưng ít ra, nó đã cho những người dân nghèo đang sống mòn mỏi từng ngày ở phố huyện nơi đây chút hi vọng nhỏ nhoi về tương lai, về một cuộc sống sẽ hạnh phúc và tươi sáng hơn.
