Có một Hà thành như thế

Tôi không sinh ra và lớn lên trên đất Hà Thành, nhưng tôi lại may mắn được sống, học tập và làm việc tại thủ đô những năm giữa giữa đến cuối thập kỷ 90 của thế kỷ trước.

Hà Nội từ lâu trong tôi là một cái gì đó thiêng liêng, lạ lẫm đến kỳ bí nhưng không kém phần hấp dẫn khi mỗi lần tôi, một cậu nhóc áp sát tai vào chiếc đài bán dẫn say sưa nghe những bài hát, bản nhạc về thủ đô, hoặc giả ngấu nghiến đọc trên mặt báo Nhân Dân, Nhi Đồng hay Thiếu niên Tiền Phong mà mẹ mang về. Tôi thường say sưa dưới ngọn đèn dầu lù mù khi mỗi cuối tuần cho đến khi cơn buồn ngủ ập tới. Để rồi khi tôi đến với Thủ đô không phải để thi đại học mà đi làm phụ hồ theo một cánh thợ làng và ở phố Khâm Thiên. Tôi không buồn, bởi tôi nghĩ dù sao đó cũng là cơ duyên nên tôi háo hức có được cái cảm giác tận mắt ngước nhìn "cây cơm muội vàng, cây bàng lá đỏ, mái ngói thâm nâu" hay ao ước được nghe "tiếng xe điện leng keng" hoặc thả hồn mình theo mùi hương hoa sữa thơm nồng cuối Thu dọc phố Nguyễn Du, lại được ngược nắng chầm chậm trên "phố thâm nghiêm rợp bóng cây" giữa trưa hè. Nhiều khi tôi đạp xe trên phố Phan Đình Phùng, Hoàng Diệu trải đầy lá sấu vàng ruộm như một tấm thảm khổng lồ sau mỗi cơn gió ào tới.

Tôi dần khám phá ra Hà Nội qua những lần đi làm mạn Quảng Bá, Nghi Tàm để rồi mê mẩn ngắm Hồ Tây xanh biếc dưới làn gió lộng hay Trúc Bạch lơ thơ rặng liễu rủ xuống. Tôi mơ hồ nghe văng vẳng đâu đây nhịp chày Yên Thái từ cõi xưa vọng lại. Tôi lơ lễnh mỗi hoàng hôn ngắm mặt trời đỏ ối từ từ lặn xuống sau những dãy nhà cao tầng xếp san sát, để rồi tha hồ hít hà hương sen thơm ngát từ mặt hồ Tây như chỉ sợ mùi thơm ấy biến mất trong khoảnh khắc.

Đêm Hà Nội nhộn nhịp. Dưới ánh đèn đường vàng rực, người xe tấp nập lướt qua nhau như cuộc sống vẫn hằng hối hả vội vã. Xen lẫn tiếng còi tàu xe là tiếng rao đêm nhọc nhằn của nhiều mảnh đời. Tôi cảm thương những vòng quay của chiếc xe đạp cũ, kẽo kẹt chở nặng cuộc sống của cả một gia đình nào đó.

"Ai mì nóng, bánh ngọt đê" hay "ai khúc nóng đê", tiếng chổi tre xoèn xoẹt của các anh chị lao công cần mẫn làm sạch đường phố, đã trở thành những thứ âm thanh không thể thiếu của Hà Nội mỗi khi đêm buông xuống cùng cơn buồn ngủ. Tiếng rao xa dần, lạc lõng rồi mất hút vào những con ngõ nhỏ. Thỉnh thoảng lại nghe "Bánh mì ơi", "bánh khúc ơi" cùng tiếng "dạ" vồn vã, thấy lòng mênh mang quá!

Tôi sợ xa Hà Nội không phải vì cuộc sống đủ đầy cơm áo, mà sợ tôi không còn có dịp quay lại để thả hồn theo những thứ tôi đã từng yêu. Nhưng sau đó tôi vẫn phải tạm xa để lên đường nhập ngũ.

Hà Nội ưu ái một lần nữa khi tôi trở thành chàng binh nhất từ vùng đất Ba Vì về công tác mười ngày tại thành Hoàng Diệu. Những quán trà đá vỉa hè, những quán ăn sáng, ăn đêm, những tiếng rao vẫn thân thuộc như xưa.

Hà Nội chào đón tôi không nồng nhiệt mà trầm tư dưới nắng xuân. Có lẽ Hà Nội biết tôi lưu lại quá ngắn? Nhưng tôi lại may mắn khi được ngắm hoa ban giữa lòng thủ đô.

Lần thứ ba tôi có dịp quay lại sống và làm việc lâu hơn cùng Hà Nội. Thời gian ba năm, không dài nhưng chẳng ngắn, đủ để tôi giữ cho riêng mình những nét đẹp Hà Thành. Tôi có dịp đi chơi Hà Nội nhiều hơn. Bởi với tôi, mỗi mùa, thủ đô lại có nét đẹp khác biệt không lẫn vào đâu được...

Đó là những kỷ niệm về Hà Nội của tôi hơn hai mươi năm về trước. Giờ đây, chỉ thỉnh thoảng, tôi mới có dịp ghé thăm. Hà Nội hẳn đã khác nhiều?

Những ngày gần đây, khi cả nước căng mình theo những con số, Hà Nội vắng lặng về đêm, ánh đèn vàng le lói dưới màn mưa, thấy lòng se sắt. Một ngày gần nhất, mong Hà Nội nhộn nhịp như xưa...

Cậu Tú