Núi Ba Vì với Hồ Suối Hai
Một sớm mai Hồ Suối Hai thức dậy,
Chút ít sương tơ còn hãy mơ màng.
Gió hiu hiu thổi đến nhịp nhàng,
Nước gờn gợn lăn tăn. Mát quá.
Cao vút biếc, núi Ba Vì thong thả
In hình soi vào nước Hồ gương;
Ba Vì như đôi cánh phượng hoàng
Đang mở rộng bay lên. Hình chiếu xuống.
- Anh từ đỉnh lớn anh coi,
Nước gương hai mặt, anh soi mặt nào?
- Anh soi bên lựu bên đào,
Ngàn xưa anh vẫn soi vào Đà Giang,
Sông Đà phía trước hiên ngang,
Soi từ lập địa tạo thiên đến giờ;
Phía sau suối đổ, ai ngờ
Ngày nay anh bỗng soi Hồ Suối Hai!
Bạn bầu muôn thuở hôm mai:
Núi cao, hồ rộng, sông dài từ đây...
*
Biết bao công sức để nên Hồ!
Vì lúa, vì khoai, vì ấm no,
Vì áo trẻ con phơi sặc sỡ
Sau khi gặt tốt ruộng hai mùa,
Vì trái vườn xa muốn trĩu cành,
Mà ta chắn nước, lập hồ xanh!
Hai chòm suối ấy, nguồn sông Vật
Và nước triền cao dồn mông mênh...
Hơn hai trăm vạn thước khối đất
Xe chở, vai khiêng, đào lại đắp.
Năm nghìn thước khối đổ bê tông
Mới được vững, cao, dài chiếc đập.
Bên trong thoai thoải mặt tường nghiêng,
Chân đập cần ngăn nước thấm xuyên.
Phải gỡ đất mềm, thay đất sét
Rồi xây lát đá - nước trùm lên.
Hồ nghìn công mẫu trải thênh thang
Nước mở về nuôi những xóm làng;
Ruộng một dần lên ba vụ thóc,
Ba Vì lá thuốc nở vài gang.
Và những đồi quanh hoá đá ong
Bắt hơi nước ngấm, lại xanh trồng.
Hết những sình lầy, tan sốt rét
Hồ làm hạ mát, ấm trời đông.
*
Núi sông đã đẹp lắm thay!
Non hồ thêm một vẻ hay khác thường.
Hồ là mắt đắm soi gương,
Lại là nôi biếc ru vờn bóng non.
Nhẹ buông một chiếc thuyền con,
Chở anh cán bộ thành Sơn nghỉ hè;
Hồ xanh chân núi, trong ghê...
Nghỉ ngơi thêm sức, lại về cần lao.
Hồ tia trăm nẻo nước vào,
Chèo ta bơi giữa ngạt ngào thiên nhiên.
Cá hồ nuôi sẽ lớn lên,
Cây quanh hồ sẽ rườm chen, bóng lồng...
*
Nhân dân sáng tạo hồ trong
Mà cho trăm đỉnh ghen cùng Tản Viên.
30-11-1963
Suối Hai ở chân núi Ba Vì, là nguồn của sông Vật Lai.
Nguồn: Xuân Diệu, Một khối hồng, NXB Văn học, 1964
