Mở bài: Đưa được tên của hai tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận

Ví dụ: Hiện thực bao giờ cũng là mảnh đất màu mỡ nuôi dưỡng văn học. Ở đó, người nghệ sĩ như những người làm vườn cần mẫn đào xới mảnh đất ấy theo cách riêng của mình. Đứng trước những biến chuyển của cuộc đời cùng một phạm vi, cùng chung một đề tài nhưng nhà văn A trong tác phẩm B lại chấp bút vấn đề nghị luận theo một cách riêng đối với nhà văn C trong tác phẩm D.

Thân bài: Giới thiệu chung

Giới thiệu sơ lược hai tác giả: Năm sinh, quê quán, phong cách sáng tác.

Giới thiệu hai tác phẩm: Hoàn cảnh ra đời, thể thơ, đề tài, chủ đề, cảm hứng chủ đạo.

Phân tích làm rõ tác phẩm A

Nội dung: Hiện thực cuộc sống, nói về điều gì, thấy được xã hội như thế nào, thấy được tình cảm gì của tác giả,…

Nghệ thuật: Cốt truyện, tình huống truyện, điểm nhìn trần thuật (ngôi kể, lời kể, giọng điệu).

Phân tích làm rõ tác phẩm B

Nội dung: Hiện thực cuộc sống, nói về điều gì, thấy được xã hội như thế nào, thấy được tình cảm gì của tác giả,…

Nghệ thuật: Cốt truyện, tình huống truyện, điểm nhìn trần thuật (ngôi kể, lời kể, giọng điệu).

So sánh, đánh giá

Nét tương đồng: Hiện thực cuộc sống, nhân vật, chủ đề của tác phẩm.

Nét khác biệt: Quan điểm của tác giả, tư tưởng của hai người.

Mở rộng

Đưa thêm một tác phẩm khác hoặc đối chiếu về cuộc sống để rút ra bài học.

Kết bài: Khẳng định lại giá trị của hai tác phẩm và vấn đề nghị luận

Ví dụ: Như hai nhánh sông cùng bắt nguồn từ một dòng chảy, dù giống nhau về (điểm tương đồng), nhưng cả hai người nghệ sĩ A và C vẫn khẳng định cá tính riêng và cách thức tiếp cận độc đáo. Vượt qua sự băng hoại của thời gian, những trang truyện đó vẫn sáng ngời tư tưởng nhân văn cao đẹp, để lại trong lòng độc giả ấn tượng khó phai.

I. Mở bài

Có hai cách mở bài:

a. Cách 1

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm thứ nhất.

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm thứ hai.

- Dẫn dắt đến vấn đề cần so sánh (hai đoạn thơ, hai đoạn văn, hai chi tiết...). Thông thường, có thể sử dụng câu chuyên như: Tuy sáng tác ở hai giai đoạn vãn học khác nhau (hoặc tuy phong cách nghệ thuật khác nhau...) nhưng cả hai tác phẩm đều hướng đến thể hiện...

b. Cách 2

- Dẫn dắt từ vấn đề chung, điểm chung của hai đối tượng.

- Sau đó dẫn dắt đến từng đối tượng, trích dẫn văn bản

Ví dụ: Nỗi nhớ là đề tài bất tận của thơ ca. Cùng viết về nỗi nhớ, trong bài thơ A của B có viét.. .trong bài thơ C của nhà thơ D có viết:...

II. Thân bài: Người viết cần đảm bảo đủ bốn luận điểm cơ bản sau:

a. Luận điểm 1: Khái quát chung

- Nêu ngắn gọn, khái quát về giá trị nội dung của tác phẩm thứ nhất.

- Nêu ngắn gọn, khái quát về giá trị nội dung của tác phẩm thứ hai.

(Nếu là hai đoạn văn bản thuộc cùng một tác phẩm thì sẽ giới thiệu khái quát giá trị nội dung của tác phẩm).

b. Luận điểm 2: Làm rõ đối tượng so sánh thứ nhất.

Sử dụng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích, bám sát văn bản để làm sáng tỏ đối tượng so sánh thứ nhất.

c. Luận điểm 3: Làm rõ đối tượng so sánh thứ hai.

Sử dụng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích, bám sát văn bản để làm sáng tỏ đối tượng so sánh thứ hai.

d. Luận điểm 4: Nhận xét nét tương đồng và khác biệt:

+ Điểm tương đồng: Tương đồng về nội dung; tương đồng về nghệ thuật (nếu một cách ngắn gọn, không cần phân tích kĩ, sẽ dễ bị lặp ý)

+ Điểm khác biệt: Khác biệt về nội dung, khác biệt về nghệ thuật

+ Lí giải sự khác biệt: những nguyên nhân thường gặp là do bối cảnh văn hóa, xã hội, lịch sử, do phong cách nhà văn, quan điểm sáng tác.

III. Kết bài

Khẳng định vấn đề nghị luận, khẳng định giá trị của tác phẩm (hai tác phẩm). Có thể nếu cảm nghĩ riêng của bản thân

I. Mở bài

- Giới thiệu về hai tác phẩm văn học cần so sánh và đánh giá.

- Trình bày mục đích của bài viết: so sánh, phân tích, và đánh giá các khía cạnh của hai tác phẩm.

II. Thân bài

1. So sánh về nội dung

- Trình bày tóm tắt nội dung của mỗi tác phẩm.

- So sánh các yếu tố như cốt truyện, nhân vật, thời gian, không gian, và tình tiết.

2. So sánh về phong cách viết

- Phân tích phong cách viết của hai tác giả.

- So sánh cách họ sử dụng ngôn ngữ, câu văn, và biện pháp tu từ.

3. Đánh giá về giá trị nghệ thuật

- Đánh giá sự sáng tạo, ý tưởng, và cách triển khai trong từng tác phẩm.

- Xem xét cách tác giả tạo ra ấn tượng và tác động đối với độc giả.

4. Đánh giá về thông điệp và ý nghĩa

- Xem xét thông điệp, ý nghĩa, và tầm ảnh hưởng của hai tác phẩm.

- Liên hệ đến xã hội, con người, hoặc cuộc sống.

II. Kết bài

- Tóm tắt lại các điểm so sánh và đánh giá.

- Trình bày quan điểm cá nhân về giá trị của từng tác phẩm.

I. Mở bài: Giới thiệu hai tác phẩm thơ và nêu nội dung, vấn đề cần so sánh, đánh giá.

II. Thân bài: Phân tích, so sánh hai tác phẩm để làm rõ điểm tương đồng/khác biệt về đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ.

- So sánh các đặc điểm về nội dung:

+ Phân tích và so sánh nội dung của hai tác phẩm: chủ đề, ý nghĩa, tình cảm truyền đạt.

+ Đánh giá sự sâu sắc và tầm quan trọng của nội dung trong từng tác phẩm.

- So sánh các đặc điểm về nghệ thuật:

+ Phân tích và so sánh ngôn ngữ, hình ảnh, cấu trúc câu thơ của hai tác phẩm.

+ Đánh giá sự sáng tạo và khả năng thể hiện nghệ thuật của từng tác phẩm.

- Đánh giá giá trị của từng tác phẩm:

+ Đánh giá ảnh hưởng và đóng góp của từng tác phẩm trong lĩnh vực thơ cổ điển.

+ Nhận xét về sự độc đáo và phong phú của sắc điệu trong từng tác phẩm.

III. Kết bài: Khẳng định lại đặc điểm thể loại của tác phẩm, nhưng giá trị chung và nét độc đáo ở mỗi tác phẩm; nêu cảm nghĩ về phong cách sáng tác của mỗi tác giả.

1. Mở bài

• Giới thiệu chung về hai tác phẩm:
  • Tên tác phẩm và tác giả.
  • Thể loại, hoàn cảnh sáng tác, thời điểm xuất bản.
  • Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của hai tác phẩm.
• Nêu vấn đề so sánh:
  • Mục đích so sánh (những điểm tương đồng và khác biệt chính giữa hai tác phẩm).
  • Phạm vi so sánh (ví dụ: nội dung, nhân vật, nghệ thuật, tư tưởng).

2. Thân bài
a. So sánh về bối cảnh và thời đại

• Bối cảnh xã hội:
  • Tác phẩm 1: Mô tả bối cảnh xã hội mà tác phẩm được viết và diễn ra.
  • Tác phẩm 2: Bối cảnh xã hội tương tự hay khác biệt?
• Thời đại:
  • Tác phẩm 1: Phản ánh thời đại như thế nào?
  • Tác phẩm 2: Có sự tương đồng hoặc khác biệt nào trong cách phản ánh thời đại?

b. So sánh về cốt truyện và cấu trúc

• Cốt truyện:
  • Tóm tắt và so sánh cách triển khai cốt truyện ở cả hai tác phẩm.
  • Điểm tương đồng: Ví dụ như sự phát triển của câu chuyện, cao trào, kết thúc.
  • Điểm khác biệt: Cách thức dẫn dắt câu chuyện, bố cục hay mạch truyện có sự khác nhau không?
• Cấu trúc:
  • Cả hai tác phẩm có theo cấu trúc truyền thống hay hiện đại?
  • Sự sắp xếp chương hồi, sự kiện như thế nào?

c. So sánh về nhân vật

• Nhân vật chính
  • Tác phẩm 1: Phân tích sâu về nhân vật chính, tính cách, động cơ, sự phát triển.
  • Tác phẩm 2: Nhân vật chính có những điểm gì tương đồng và khác biệt?
  • Cách tác giả xây dựng nhân vật: Nhân vật mang tính biểu tượng cho gì?
• Nhân vật phụ
  • Tầm quan trọng của các nhân vật phụ trong hai tác phẩm.
  • So sánh vai trò, chức năng của họ trong việc phát triển câu chuyện.

d. So sánh về chủ đề và tư tưởng

• Chủ đề chính
  • Tác phẩm 1: Chủ đề là gì? Tác phẩm muốn truyền tải thông điệp gì?
  • Tác phẩm 2: Chủ đề và thông điệp có giống hay khác nhau?
• Tư tưởng:
  • Tư tưởng nhân văn, triết lý sống trong hai tác phẩm.
  • Cách mà tác giả truyền tải các tư tưởng này đến người đọc.

e. So sánh về nghệ thuật

• Ngôn ngữ và phong cách:
  • Tác phẩm 1: Phong cách ngôn ngữ của tác giả như thế nào? Cách dùng từ, giọng điệu, hình ảnh?
  • Tác phẩm 2: Ngôn ngữ và phong cách có điểm nào đặc trưng và khác biệt so với tác phẩm 1?
• Biện pháp nghệ thuật:
  • Cả hai tác phẩm sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? Ví dụ: ẩn dụ, hoán dụ, đối lập...
  • Tác phẩm nào có sự sáng tạo và đột phá hơn về mặt nghệ thuật?

3. Kết bài

• Khẳng định lại giá trị của hai tác phẩm:
  • Cả hai tác phẩm đóng góp gì cho nền văn học?
  • Ý nghĩa của việc so sánh hai tác phẩm.
• Đánh giá cá nhân:
  • Nhận định về điểm mạnh, điểm yếu của từng tác phẩm.
  • Tác phẩm nào gây ấn tượng mạnh hơn và vì sao?