Top 10 Ngọn núi lửa nguy hiểm nhất vẫn đang hoạt động trên thế giới
Thiên nhiên luôn ban tặng cho chúng ta nhưng món quà vô giá như lương thực, đất đai, dầu khí,... nhưng cũng tiềm ẩn vô số những mối hiểm họa bất ngờ như động ... xem thêm...đất, sóng thần, lũ lụt,... Hiện nay, theo thống kê của các tổ chức thế giới, vẫn còn những ngọn núi lửa đang hoạt động gây tâm lý lo lắng cho người dân tại các khu vực lân cận. Điển hình và nguy hiểm nhất là những cái tên sau đây.
-
Mauna Loa, Hawaii
Vị trí: Hawaii, Hoa Kỳ
Độ cao: 4.169 m
Phần lồi: 2.158 m
Kiểu: núi lửa hình khiêm
Tuổi đá: dưới 200.000 năm
Vành đai núi lửa: chuỗi núi ngầm Hawaiian-Emperor
Phun trào gần nhất: 1984Mauna Loa (phát âm /ˌmɔːnə ˈloʊ.ə/ hay /ˌmaʊnə ˈloʊ.ə/ trong tiếng Anh, [ˈmounə ˈloə] phát âm Hawai) là ngọn núi lửa lớn nhất Trái Đất tính theo số lần phun và diện tích, là một trong năm núi lửa hình thành nên đảo Hawaii thuộc tiểu bang Hawai'i của Hoa Kỳ.
Mauna Loa là một núi lửa hình khiên còn hoạt động với thể tích xấp xỉ 18.000 dặm khối Anh (75.000 km3), mặc dù đỉnh thấp hơn khoảng 120 foot (37 m) so với đỉnh Mauna Kea gần đó. Danh xưng "Mauna Loa" có nguồn gốc trong tiếng Hawaii, nghĩa là "núi dài". Nó đã phun trào được khoảng 75 lần và đang chuẩn bị cho lần phun trào kế tiếp.
-
Mount Vesuvius, Italy
Vị trí: Vịnh Naples, Campania, Italy
Độ cao: 1.281 m
Kiểu: hình nón lớn bao quanh một phần bởi dãy núi cao
Tuổi đá: 25.000 năm
Vành đai núi lửa: hồ quang núi lửa Campanian
Phun trào gần nhất: 1944
Mount Vesuvius được biết đến với nhiều vụ phun trào dẫn đến sự chôn vùi và phá hủy các thành phố La Mã xưa. Sự phun trào của Núi Vesuvius vào năm 79 sau Công nguyên đã phá hủy các thành phố La Mã như Pompeii, Herculaneum, Oplontis và Stabiae, cũng như một số khu định cư khác. Vụ phun trào phun ra một đám mây đá, tro và khí núi lửa lên độ cao 33 km (21 mi), phun trào đá nóng chảy và đá bọt nghiền thành bột với tốc độ 6 × 105 mét khối (7,8 × 105 cu yd) mỗi giây. Hơn 1.000 người được cho là đã chết trong vụ phun trào, mặc dù con số chính xác vẫn chưa được biết. Nhân chứng duy nhất còn sống sót kể về sự kiện này bao gồm hai bức thư của Pliny the Younger gửi nhà sử học Tacitus.
Vesuvius đã phun trào nhiều lần kể từ đó và là ngọn núi lửa duy nhất trên lục địa Châu Âu đã phun trào trong vòng một trăm năm qua. Ngày nay, nó được coi là một trong những ngọn núi lửa nguy hiểm nhất trên thế giới vì dân số 3.000.000 người sống gần đủ để bị ảnh hưởng bởi một vụ phun trào, với 600.000 người trong vùng nguy hiểm, khiến nó trở thành khu vực núi lửa đông dân cư nhất trên thế giới, cũng như xu hướng của nó đối với các vụ phun trào bùng nổ dữ dội, mà ngày nay được gọi là các vụ phun trào Plinian. -
Yellowstone Caldera, USA
Vị trí: vườn quốc gia Yellowstone, Wyoming, Hoa Kỳ
Độ cao: 2.805 m
Kiểu: caldera và supervalcano
Tuổi đá: 70.000 năm
Phun trào gần nhất: khoảng 630.000 năm trướcYellowstone Caldera là một miệng núi lửa và supervolcano trong Vườn quốc gia Yellowstone ở miền Tây Hoa Kỳ, đôi khi được gọi là Yellowstone Supervolcano. Các miệng núi lửa và phần lớn công viên nằm ở góc Tây Bắc của Wyoming.
Miệng núi lửa Yellowstone có những màu sắc rất đặc biêt và đẹp. Tuy đã phun trào rất lâu nhưng theo các nghiên cứu cho thấy, trong lòng núi lửa vẫn có những dòng dung nham di chuyển, các vụ phun trào núi lửa cũng như hoạt động địa nhiệt đang diễn ra với một lượng lớn magma nằm dưới bề mặt của miệng núi lửa. Năm 2013, phân tích dữ liệu động đất cho thấy buồng magma dài 80 km, rộng 20 km, khối lượng khoảng 4000 km3, lớn gấp 2,5 lần các nhà khoa học đã tưởng tượng.
-
Popocatépetl, Mexico
Vị trí: bang Mexico, Morelos, miền trung Mexico
Độ cao: 5.426 m
Phần lồi: 3.020 m
Kiểu: stratovolcano
Phun trào gần nhất: 2020Popocatépetl là một stratovolcano đang hoạt động ở các bang Puebla, Morelos và Mexico ở miền trung Mexico. Nó nằm ở nửa phía đông của vành đai núi lửa xuyên Mexico. Cao 5.426 m (17.802 ft), nó là đỉnh cao thứ hai ở Mexico, sau Citlaltépetl (Pico de Orizaba) ở 5.636 m (18.491 ft).
Nó được liên kết với núi lửa đôi Iztaccihuatl ở phía bắc bằng yên cao được gọi là "Paso de Cortés". Vườn quốc gia Izta-Popo Zoquiapan, nơi có hai ngọn núi lửa, được đặt theo tên của chúng.
Popocatépetl cách Thành phố Mexico 70 km (43 mi) về phía đông nam, từ đó có thể nhìn thấy nó thường xuyên, tùy thuộc vào điều kiện khí quyển. Cho đến gần đây, núi lửa là một trong ba đỉnh núi cao ở Mexico có chứa các sông băng, các đỉnh khác là Iztaccihuatl và Pico de Orizaba. Trong những năm 1990, các sông băng như Glaciar Norte (Sông băng phía Bắc) đã giảm kích thước đáng kể, một phần do nhiệt độ ấm hơn nhưng phần lớn là do hoạt động núi lửa gia tăng. Đến đầu năm 2001, các sông băng của Popocatépetl đã biến mất; băng vẫn còn trên núi lửa, nhưng không còn hiển thị các tính năng đặc trưng của sông băng như khe nứt.
Dung nham phun trào từ Popocatépetl trong lịch sử chủ yếu là andesitic, nhưng nó cũng đã phun ra khối lượng lớn dacit. Magma được tạo ra trong chu kỳ hoạt động hiện tại có xu hướng là hỗn hợp của cả hai. -
Sakurajima, Japan
Vị trí: Vịnh Kagoshima
Độ cao: 1.117 m
Kiểu: núi lửa composite
Phun trào gần nhất: 2020Sakurajima (桜島 (Anh Đảo)? n.đ: Đảo hoa anh đào) là một núi lửa dạng tầng còn hoạt động và là một hòn đảo trước đây ở tỉnh Kagoshima, thuộc đảo Kyushu, Nhật Bản. Các dòng dung nham của vụ phun trào năm 1914 nối nó với bán đảo Osumi.
Các hoạt động núi lửa vẫn tiếp tục, thả tro núi lửa xuống môi trường xung quanh. Các vụ phun trào trước đó đã tạo nên một cao nguyên cát trắng trong vùng. Vụ phun trào gần đây nhất bắt đầu vào ngày 2 tháng 5 năm 2017. Vào ngày 13 tháng 9 năm 2016, một nhóm chuyên gia từ Đại học Bristol và Trung tâm nghiên cứu núi lửa Sakurajima ở Nhật cho biết núi lửa có thể phun trào lớn trong vòng 30 năm.
Sakurajima có ba đỉnh núi, Kita-dake (đỉnh cao phía Bắc), Naka-dake (đỉnh cao trung tâm) và Minami-dake (đỉnh phía Nam) đang hoạt động.
Kita-dake là đỉnh cao nhất của Sakurajima, cao 1.117 m (3.665 ft) so với mực nước biển. Núi này nằm ở một phần của Vịnh Kagoshima được gọi là Kinkō-wan. Bề mặt của bán đảo núi lửa này có chu vi khoảng 77 km2 (30 sq mi). -
Galeras, Colombia
Vị trí: gần thủ phủ Pasto, Colombia
Độ cao: 4.276 m
Kiểu: núi lửa phức tạp
Vành đai núi lửa: vùng núi lửa phía Bắc
Phun trào gần nhất: 2008 - 2010Graleras đã hoạt động gần như liên tục trong suốt thế kỷ 21. Một vụ phun trào năm 1993 đã giết chết 9 người, trong đó có 6 nhà khoa học đã đi xuống miệng núi lửa để lấy mẫu khí và đo trọng lực trong một nỗ lực để có thể dự đoán các vụ phun trào trong tương lai. Nó hiện là ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất ở Colombia.
Vụ phun trào năm 2002 với hơn 100 vết rạn nhỏ. Năm 2005, đã buộc phải di tản 9.400 người dân sống quanh khu vực này. Năm 2006, có 3 vụ trào nổ tạo ra một cột tro và khí gas cao 8 km. Năm 2008, núi lửa bất ngờ phun trào vào khoảng 8 giờ tối, không có báo cáo tức thì về tin tức cũng như thiệt hại. Năm 2009, tiếp tục bùng nổ 2 lần. Mới đây nhất là năm 2010, phải sơ tán 8 nghìn dân. Vụ phun trào được miêu tả là không gây nổ khiến các nhà chức trách phải cảnh giác hơn với các thị trấn lân cận.
-
Mt. Merapi, Indonesia
Vị trí: biên giới Trung Java và Yogyakarta, Indonesia
Độ cao: 2.930 m
Phần lồi: 1.356 m
Kiểu: Active stratovolcano
Tuổi đá: 400.000 năm
Phun trào gần nhất: 2020Núi Merapi là một ngọn núi lửa tầng đang hoạt động ở Indonesia. Địa danh núi Merapi theo tiếng Indonesia và tiếng Java có thể hiểu theo nghĩa đen là "núi lửa". Ngọn núi này nằm ở ranh giới giữa tỉnh Trung Java và tỉnh Yogyakarta, nước Indonesia. Mt.Merapi là núi lửa hoạt động mạnh nhất ở Indonesia và đã phun trào thường xuyên từ năm 1548. Nơi đây cách thành phố Yogyakarta khoảng 28 km về phía bắc, có rất nhiều dân cư sinh sống trên sườn núi và những ngôi làng cao khoảng 1.700 m so với mực nước biển.
Sau vụ phun trào mới nhất vào năm 2014, chính phủ đã đưa ra lời cảnh báo cao nhất cho những người dân sống quanh khu vực này di chuyển đến nơi an toàn hơn, những người sống trong phạm vi 20km quanh khu vực đã được yêu cầu di tản.
-
Mt. Nyiragongo, Cộng hòa dân chủ Congo
Vị trí: Congo
Dãy núi: Virunga
Độ cao: 3.470 m
Kiểu: Stratovolcano
Phun trào gần nhất: 2016Núi Nyiragongo là một stratovolcano đang hoạt động với độ cao 3.470 m trong Dãy núi Virunga gắn liền với Khe nứt Albertine. Nó nằm bên trong Công viên Quốc gia Virunga, thuộc Cộng hòa Dân chủ Congo, cách thị trấn Goma và Hồ Kivu khoảng 20 km về phía bắc và ngay phía tây biên giới với Rwanda.
Mt.Nyiragongo là một trong những ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất ở châu Phi, nổi tiếng với hồ dung nham có thể nhìn thấy trên miệng núi lửa. Kể từ năm 1882 đến nay, nó đã phun trào 34 lần. Hiện Mt.Nyiragongo vẫn đang tiếp tục hoạt động và có thể phun trào trở lại trong tương lai.
-
Ulawun, Papua New Guinea
Vị trí: Tây New Britain, Papua New Guinea
Độ cao: 2.334 m
Phần lồi: 2.334 m
Kiểu: Stratovolcano
Vành đai núi lửa: vành cung núi lửa Bismarck
Phun trào gần nhất: 2019Ulawun là ngọn núi cao nhất quần đảo Bismarck và là ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất ở Papua New Guinea. Cách thị trấn Rabaul khoảng 130 km (81 mi) về phía tây nam, Ulawun là ngọn núi cao nhất ở New Anh và thứ hai trong Quần đảo Bismarck với độ cao 2.334 mét (7.657 ft). Tổng cộng có 22 vụ phun trào được ghi nhận đã xảy ra kể từ thế kỷ 18; đầu tiên, vào năm 1700, được ghi lại bởi William Dampier. Vài nghìn người sống gần núi lửa.
Do lịch sử phun trào của nó và gần các khu vực đông dân cư, Ulawun đã được coi là một trong những Núi lửa Thập kỷ. Hiện tại vẫn có khoảng nghìn người sống quanh khu vực này.
-
Núi lửa Taal, Philippines
Vị trí: đảo Luzon, hồ Taal, Philippines
Độ cao: 311 m
Kiểu: Complex Volcano
Vành đai núi lửa: Macolod Corridor
Phun trào gần nhất: 12 tháng 1 năm 2020Núi lửa Taal (tiếng Filipino: Bulkang Taal) là núi lửa của Philippines, ở vào tỉnh Batangas đảo Luzon, cách thủ đô Manila chừng 50 kilômét về phía nam, là một trong những núi lửa vận động tích cực nhất ở Philippines, chiều cao 311 mét so với mức mặt biển. Có ghi chép từ năm 1572, núi lửa Taal có 33 lần núi lửa bạo phát, trong đó bạo phát năm 1911 dẫn đến hơn ngàn người tử vong. Tất cả những vụ phun trào này tập trung vào đảo Volcano, một hòn đảo gần giữa hồ Taal. Hồ cung cấp nước một phần cho hõm chảo Taal, được hình thành bởi các vụ phun trào thời tiền sử từ 140.000 đến 5.380 BP. Nhìn từ sườn núi Tagaytay, núi lửa Taal và hồ là một trong những khung cảnh đẹp nhất và hấp dẫn nhất ở Philippines.
Núi lửa Taal là núi lửa còn sống vẫn đang phun bắn ra liên miên không dứt trong mấy năm nay. Thế kỉ XX đã từng phun bắn ra rất nhiều lần, năm 1965, năm 1970, năm 1976 đều đã từng phun bắn ra. Năm 1976 phun bắn ra lần ấy, tro núi lửa bốc lên bầu trời thì liền trỗi dậy, cao đến 1500 mét. Vào khoảng 13 giờ ngày 12 tháng 01 năm 2020 (tức 12 giờ giờ Hà Nội), núi lửa Taal chợt phát sinh hoạt động kịch liệt, chiều cao cột tro núi lửa vượt qua 1000 mét. Bản thân núi lửa Taal quy mô hoàn toàn không lớn, nhưng mà bởi vì số lượng nhân khẩu cư trú ở gần núi lửa nhiều, mãi tới nay đều được cho biết là một trong những núi lửa nguy hiểm nhất trên thế giới.
Núi lửa phun trào dữ dội một vài lần trong quá khứ gây ra thiệt hại về sinh mạng ở đảo và các khu vực xung quanh hồ, với số người chết ước tính khoảng 5.000 đến 6.000. Do gần các khu vực đông dân cư và lịch sử phun trào của nó, núi lửa được cho là núi lửa Thập niên, xứng đáng nghiên cứu chặt chẽ để ngăn ngừa thiên tai trong tương lai. Tất cả núi lửa của Philippines là một phần của Vành đai lửa Thái Bình Dương.