Ca Huế trên sông Hương - Bài 2
Câu hỏi 1: Trước khi đọc bài này, em đã biết gì về cố đô Huế? Hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế mà em biết.
Gợi ý:
Huế là một trung tâm văn hoá của khu vực miền Trung, nơi đây từng là kinh đô của triều Nguyền hơn 100 năm, đến nay đă được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới. Huế nồi tiếng với nhiều phong cảnh đẹp, thơ mộng như sông Hương, núi Ngự, cầu Tràng Tiền.... Đó cũng là nguồn thi hứng dồi dào cho các nhà văn, nhà thơ sáng tác, ngợi ca về Huế. Bên cạnh đó, Huế còn là quê hương của chiếc áo dài và nón bài thơ duyên dáng. Thành phố Huế thơ mộng bên bờ sông Hương, giọng con gái Huế dịu dàng, thanh lịch với các điệu hò, điệu lí, những làn điệu dân ca thể hiện rõ tám hồn con người xứ Huế.
Câu hỏi 2: Hãy thống kê tên các làn điệu dân ca Huế và tên những dụng cụ âm nhạc được nhắc tới trong bài văn đế thấy sự đa dạng, phong phú của hình thức ca Huế trên sông Hương.
Gợi ý:
- Các làn điệu dân ca Huế thật đa dạng và phong phú. Mồi làn điệu dân ca có một vẻ đẹp riêng thật ngọt ngào, duyên dáng: + Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, hò lơ, hò ô xay lúa; các điệu Nam như nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân, tứ đại hải; các điệu lí như lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam
- Các dụng cụ âm nhạc Huế cùng phong phú, đa dạng: Đàn nguyệt, đàn tranh, tì bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh...
Câu hỏi 3: Sau khi đọc văn bản trên em biết thêm gì về xứ Huế?
Gợi ý:
Sau khi đọc xong văn bản em không chỉ biết đến Huế qua những cảnh đẹp làm say đắm lòng người, mà Huế còn neo đậu lại vững chắc trong tâm tưởng cua em bằng những làn điệu dân ca ngọt ngào, tình tứ, có sức lan toả, lay động lòng người.
Câu hỏi 4: Hãy tìm hiểu và trả lời các câu hỏi sau:
a. Ca Huế được hình thành từ đâu?
b. Tại sao các điệu ca Huế được nhắc tới trong bài văn vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi?
c. Tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú tao nhã ?
Gợi ý:
a. Ca Huế được bắt đầu từ nhạc dân gian và nhạc cung đình Huế.
b. Nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, những điệu hò thường vừa sôi nối, vừa tươi vui; nhạc cung đình là nhạc dùng cho những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình nên thường có sắc thái trang trọng, uy nghi. Do nguồn gốc hình thành như trên nên ca Huế vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi.
c. Nghe ca Huế là một thú tao nhã vì: Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn và trang trọng, duyên dáng từ nội dung đến hình thức; từ cách biếu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca, trang điếm, ăn mặc, đến không gian biếu diễn trên sông nước thơ mộng.
LUYỆN TẬP
Địa phương nơi em đang sinh sống có những làn điệu dân ca nào? Hãy kể tên các làn điệu ấy.
Gợi ý: Tuỳ thuộc vào từng địa phương, vùng miền mà các em có thế kể các làn điệu dân ca khác nhau.
- Dân ca Quan Họ Bắc Ninh: Bèo dạt mây trôi, Hoa thơm bướm lượn.
- Dân ca Phú Thọ: Bà Rí (hát ghẹo).
- Dân ca Bắc Bộ: Cây trúc xinh, Cò lả, Qua cầu gió bay.
- Dân ca Thanh Hoá: Đi cấy.
