Giáo hoàng Piux XII
Giáo hoàng Piux XII, tên khai sinh là Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli, là người đứng đầu Giáo hội Công giáo và chủ quyền quốc gia thành phố Vatican. Trước khi được bầu vào vị trí Giáo hoàng, Ngài từng là thư ký của Bộ Giáo hội đặc biệt, sứ thần Giáo hoàng tại Đức. Với khả năng đó, Ngài đã làm việc để ký kết hiệp ước với các quốc gia Châu Âu và Mỹ Latinh. Khi Vatican chính thức trung lập trong Thế chiến thứ 2, sự lãnh đạo của Giáo hoàng Piux XII đối với nhà thờ Công giáo trong suốt cuộc chiến vẫn là chủ đề tranh cãi.
Ngài sử dụng ngoại giao để hỗ trợ các nạn nhân của Đức Quốc xã trong chiến tranh, thông qua việc chỉ đạo nhà thờ cung cấp viện trợ kín đáo cho người Do Thái và những người khác, cứu sống hàng trăm nghìn người. Duy trì liên kết với kháng chiến Đức, chia sẻ thông tin tình báo với đồng minh. Tuy nhiên, sự lên án công khai mạnh mẽ nhất của Ngài đối với tội ác diệt chủng bị lực lượng đồng minh coi là không thỏa đáng. Trong khi Đức Quốc xã coi Ngài như một người đồng tình với phe đồng minh, điều này đã làm mất lòng chính sách của Ngài về sự trung lập Vatican. Ngay sau chiến tranh, Giáo hoàng Piux XII phản đối việc mở ra một đảng độc lập để thúc đẩy các lợi ích Công giáo La Mã, cũng như chống cộng sản ở Ý.
Sự cân bằng quyền lực bấp bênh giữa đảng dân chủ Cơ đốc giáo và phe cực tả khiến Ngài khuyến khích các thành viên của Catholic Action (một phong trào giáo dân hoạt động dưới sự kiểm soát của giáo sĩ) tham gia vào chính trị quốc hội. Sự xâm nhập của giáo sĩ vào đời sống công cộng ở Ý đạt đến một đỉnh cao khác vào những năm 1950, khi sức khỏe suy yếu của Giáo hoàng Piux XII khiến quyền lực Vatican ngày càng rơi vào tay những hồng y bảo thủ, bao gồm Alfredo Ottaviani - người đứng đầu Văn phòng Thánh. Trong tình trạng sức khỏe suy yếu, Ngài qua đời trong Cung Điện Mùa Hè tại Castel Gandolfo, Ý, ngày 9 tháng 10 năm 1958. Sự ra đi này đánh dấu việc kết thúc một kỷ nguyên đối với nhà thờ, như một bước chuyển mình quan trọng trước khi bắt tay vào những cải cách lớn dưới thời Giáo hoàng John XXIII.
