Thắng cảnh Hầm Hô

Thắng cảnh Hầm Hô thuộc địa phận thôn Phú Mỹ, xã Tây Phú, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 50 km về phía Tây Bắc. Hầm Hô là nơi gặp gỡ của 2 nhánh sông Đồng Hưu và sông Kút đổ vào sông Phú Phong với hai bên bờ là những khối đá dựng đứng thành vách hoặc chồng chất lên nhau thành đống.

Cảnh đẹp đích thực của Hầm Hô chính là chi chít những trụ đá hoa cương muôn hình vạn trạng ở dưới lòng sông. Khi mùa thu đến, nước cạn, những khối đá hoa cương lộ ra được ánh Mặt Trời chiếu rọi trông lấp lánh như những viên kim cương. Đến đây du khách được dịp khám phá vẻ đẹp hoang sơ cũng như tuyệt tác mà thiên nhiên ưu ái dành cho nơi đây cùng với việc ghé thăm cá địa danh sử thi khá như: Đá Thành, Đá Bàn Cờ, Đá Chùm, Thác Cá Bay... và đặc biệt là thưởng thức các món đặc sản.

Khi đến đây du khách được thỏa mãn ngắm nhìn với những ngọn suối nhỏ hai bên bờ là rừn cây tỏa bóng mát và vách núi đá dựng đứng, hiên ngang, hùng vĩ. Khoe sắc rực rõ bên làn nước trong xanh và nhiều dãy đá lớn với nhiều hình thù đẹp mắt.

Đến Hầm Hô du khách còn được biết đến lịch sử hào hùng của dân tộc là căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn khi dựng cờ khởi nghĩa, nghĩa quân Mai Xuân Thưởng trong phong trào Cần Vương chống Pháp cuối thể kỷ 19. Một thắng cảnh đẹp gắn liền với lịch sử dân tộc.

Sông Hầm Hô có tiếng là nhiều cá, nhất là về mùa lũ. Cá từ khắp nơi kéo về từng bầy trông đặc cả nước. Cá lội ngược dòng bị thác nước hất tung trở lại trông như thể cá bay. Dân gian truyền rằng, hằng năm Long vương tổ chức kì thi cho cá tại thác Hầm Hô. Con nào vượt qua được sẽ hóa rồng, nên cá từ sông Côn dồn cả về đây để thử vận may.

Có lẽ do điển tích này mà thác Hầm Hô còn có tên chữ là Vũ Môn, còn dân gian thì gọi là thác Cá Bay. Vậy mới có thơ rằng: "Hầm Hô nước chảy trong xanh/ Dưới sông cá lội, trên cành chim reo”.