Xôi đăm đeng
Xôi đăm đeng một món ăn đặc trưng của người đồng bào dân tộc Tày ở miền núi phía Bắc. Xôi không chỉ là món ăn truyền thống luôn có mặt trong các dịp lễ, cưới. Đây còn là biểu tượng cho sự khéo léo của người phụ nữ Tày thể hiện qua màu sắc sặc sỡ của món xôi. Người Tày và người Nùng ở Bắc Kạn quan niệm rằng xôi đăm đeng là một món ăn không thể thiếu trong dịp Tết Thanh Minh. Bên cạnh đó, các dịp lễ tảo mộ, lễ cưới cũng không thể thiếu món ăn này. Nhìn mâm xôi người ta có thể đánh giá được sự tảo tần và khéo léo của người phụ nữ Tày.
Đăm đeng trong tiếng Tày có nghĩa là hai màu đỏ đen. Món xôi này độc đáo ở chỗ được nấu từ gạo nếp nương và màu sắc của xôi không dùng phẩm màu. Những màu sắc ở món xôi đều được lấy từ hương sắc của cỏ cây nơi núi rừng. Không chỉ bắt giúp món xôi băt mắt hơn mà còn mang đến hương vị thơm ngọt tự nhiên. Mặc dù đăm đeng có nghĩa là xôi đỏ đen nhưng ngày nay món xôi này đã được chế biến thành rất nhiều màu sắc. Một mâm xôi thường có nhiều màu như đỏ, xanh, đem, vàng, tím và trắng. Mỗi một màu sẽ được lấy từ những loại hoa hay loại lá rừng khác nhau.
Xôi được nấu từ gạo nếp cái, tuy nhiên gạo nếp ở đây phải được lấy từ những bó thóc đã treo trên gác bếp nhiều tháng. Bà con ở đây thường để nguyên bông lúa nếp treo lên gác bếp. Khi nấu thì mới đem thóc đi tách vỏ trấu để lấy gạo. Như vậy gạo mới giữ được mùi thơm và hương vị tự nhiên đặc trưng nơi núi rừng. Bắc Kạn không chỉ có quang cảnh thiên nhiên kỳ vĩ, con người hiếu khách mà còn sở hữu nét văn hóa ẩm thực phong phú, độc đáo. Món xôi đăm đeng sẽ đem lại cho bạn những trải nghiệm thú vị. Giúp bạn hiểu hơn về nét văn hóa của người dân tộc Tày vùng Tây Bắc.