Thần Prô-mê-tê trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là “người biết trước tương lai”. Ông nổi tiếng là người thông minh và chính ông cũng là người tạo ra loài người.

Một lần, thần Prô-mê-tê giết một con bò béo, lừa cho Dớt chọn được phần gồm toàn xương xẩu, còn những phần ngon nhất thì giấu cho loài người. Biết được chuyện này, Bớt tức giận nói rằng không cho loài người lửa, khiến loài người sống trong sự tăm tối, khổ cực.

Prô-mê-tê sau khi biết được ý định của Dớt đã nhân một hôm thiên đình vắng vẻ mà châm ngọn lửa, giấu kín trong ruột một loại cây sậy, rồi chạy xuống trần thế để trao ngọn lửa thiêng cho loài người.

Đêm hôm ấy, Dớt thấy những đốm lửa dưới mặt đất liền tức giận mà hét lên: “Thế là loài người có lửa, ta không thể tiêu diệt loài người được nữa; có lửa, con người sẽ sánh ngang thần thánh. Ôi! Tai họa! Ôi! Tai họa! Nhưng không, không! Ta sẽ làm cho loài người đau khổ, ta sẽ trừng trị Prô-mê-tê

Dớt tức khắc cho gọi thần thợ rèn chân thọt là Hê-phai-xtốt đến và ra lệnh nặn một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt vời, tóc như làn mây nhẹ, thân nàng óng ả như dòng suối lượn, tiếng nói thánh thót như chim ca, hai con mắt xanh biếc như biển cả- nàng Pan-đô-ra tuyệt thế giai nhân.

Xưa nay, mặt đất chỉ toàn là đàn ông. Khi Pan-đô-ra xuất hiện, người đàn ông say đắm, không rời nàng một bước. Sức quyến rũ của Pan-đô-ra vô cùng kỳ diệu, nhưng nàng là một tai hoạ cho người đàn ông, nàng lừa dối, nên là nguồn gốc của mọi khổ đau mà người đàn ông phải chịu.

Mặt khác, Dớt ra tay trừng trị Prô-mê-tê. Dớt cho giải thần đến một đỉnh núi cao chót vót ở dãy Cáp-cát hoang vu, xa tít mù tắp và ra lệnh cho thần thợ rèn Hê-phai-xtốt đóng đinh xiềng chàng vào núi đá. Prô-mê-tê ngày bị mặt trời thiêu đốt, đêm rét buốt thấu đến xương tuỷ.

Hàng ngày, một con đại bàng khổng lồ do Dớt sai đến, mổ bụng và ăn buồng gan của chàng. Song, thật kỳ diệu, buồng gan của vị thần bất tử đêm lại mọc ra, đầy đủ và tươi rói. Những cực hình kinh khủng ấy không thể khuất phục thần Prô-mê-tê kiên cường.

Prô-mê-tê không run sợ. Chàng hiên ngang, không chịu nói một lời van xin. Bao nhiêu thế kỷ trôi qua, Prô-mê-tê vẫn là Prô-mê-tê bất khuất. Cuối cùng, Dớt chịu thua Prô-mê-tê. Thần Hê-ra-clet đến dãy núi Cáp-cát , giương cung bắn chết đại bàng, trèo lên núi phá xiềng. Prô-mê-tê được trả lại tự do.

Prô mê tê và loài người đã đem đến cho chúng ta những kiến thức thú vị về cách mà con người được sinh ra cùng với các loài sinh vật khác trên trái đất, tại sao lửa lại có mặt trên đời này.

Thần thoại Prô mê tê không chỉ là những tín ngưỡng của người Hy Lạp cổ đại mà cho đến mãi sau này nó vẫn mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc, những bài học nhân văn đích thực được truyền tải vô cùng lí thú và hấp dẫn. Nếu chúng ta cứ mãi chạy theo những ham thú mới mẻ mà quên đi những giá trị truyền thống thì sẽ đánh mất đi nét đẹp trong văn hoá dân tộc.

Tại sao trên Trái Đất lại có sự xuất hiện của con người và muôn vật? Đây vốn là câu hỏi khiến bất kì ai trong chúng ta cũng thắc mắc và cần tìm lời giải đáp. Để trả lời cho câu hỏi trên, truyện "Prô-mê-tê và loài người" trích trong "Thần thoại Hy Lạp" đã lí giải một cách sáng tạo về nguồn gốc thế giới loài vật và con người. Đặc biệt, truyền còn gây ấn tượng với người đọc bằng nội dung thú vị và nghệ thuật độc đáo.

Truyện "Prô-mê-tê và loài người" kể về việc hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê nặn ra các loài vật và loài vật, đồng thời ban cho chúng một thứ vũ khí riêng biệt. Câu chuyện đã thể hiện cách lí giải nguồn gốc hình thành con người cùng thế giới các loài vật của người Hy Lạp xưa.

Truyện thần thoại là thể loại có yếu tố không gian vũ trụ và thời gian cổ xưa, không được xác định. Trong "Prô-mê-tê và loài người", hai yếu tố ấy cũng được thể hiện rõ nét qua khung cảnh buồn tẻ của thế gian khi "chỉ mới có các vị thần". Chính vì lẽ đó, hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã xin phép U-ra-nôx và Gai-a tạo cho thế gian một cuộc sống đông vui hơn. Nhận được sự ưng thuận, hai vị thần đã quyết định tạo ra con người và muôn vật. Người em Ê-pi-mê-tê vô cùng vui mừng và hào hứng nên đã tranh lấy việc làm ra mọi giống loài với những vũ khí riêng biệt, có loài thì "chạy nhanh như gió", có loài lại "có nọc độc gớm ghê" rồi có loài thì "có bộ lông dày", "con có sải cánh rộng", "con thì có đôi mắt xanh", "con có thân hình khổng lồ", "con thì xuống nước không chìm", "con thì trèo leo thoăn thoắt". Tuy nhiên, trong quá trình nhào nặn, thần Ê-pi-mê-tê cũng không thể tránh khỏi những sai lầm. Vì sự đãng trí của mình, thần đã quên bạn phát vũ khí tự vệ cho loài người. Để có thể sửa sai cho em trai của mình, thần Prô-mê-tê đã tái tạo để con người có dáng đứng thẳng, đi bằng hai chân và lấy lửa làm thứ vũ khí đặc biệt để ban cho loài người. Kể từ đây, cuộc sống của con người ngày càng trở nên tốt đẹp, văn minh hơn. Ngọn lửa của Prô-mê-tê chính là ngọn lửa của sự sống, mang đến cho con người ánh sáng thoát khỏi cảnh u tối của màn đêm:

"Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếuGiống loài người đã có ngọn lửa của Prô-mê-têNgọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề".

Truyện "Prô-mê-tê và loài người" đã khắc họa nổi bật chủ đề của truyện thần thoại - lí giải nguồn gốc của con người và thế giới muôn vật, đồng thời là những ngợi ca của người Hy Lạp xưa đối với công lao to lớn của mỗi vị thần. Qua câu chuyện , ta thấy cách lí giải nguồn gốc con người của người Hy Lạp xưa xuất phát từ mong muốn có một cuộc sống phong phú, văn minh và tươi sáng hơn.

Để làm sáng tỏ chủ đề của truyện, chúng ta phải kể đến những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật. Truyện "Prô-mê-tê và loài người" có cốt truyện đơn giản, gần gũi, xoay quanh việc các vị thần tạo ra muôn vật và con người. Bên cạnh đó, việc khắc họa nhân vật là các vị thần quen thuộc cũng tạo nên sự hấp dẫn cho cốt truyện. Hai nhân vật là Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê những vị thần, nắm giữ sức mạnh phi thường mà con người không thể có. Tuy nhiên, hai vị thần lại có nét tính cách gần gũi với con người. Đó là thần Ê-pi-mê-tê "đần độn", đãng trí khi quên ban phát vũ khí cho con người. Đó còn là thần Prô-mê-tê có tầm nhìn xa trông rộng trong việc sửa chữa các sai lầm của người em.

Truyện "Prô-mê-tê và loài người" được lưu truyền qua nhiều thế hệ và được mọi người đón nhận nồng nhiệt. Thế giới tâm linh vẫn luôn là thế giới bí ẩn mà con người sử dụng để giải thích cho những sự vật, hiện tượng không thể lí giải trong cuộc sống hằng ngày. Truyện "Prô-mê-tê và loài người" đã giúp chúng ta thấy được trí tưởng tượng cùng sáng tạo của người Hy Lạp xưa. Qua đây, chúng ta cần trân trọng những giá trị tốt đẹp của các nền văn minh khác nhau trên thế giới.

Thần thoại Hy Lạp ra đời vào khoảng 2000 – 1100 năm trước công nguyên nhưng cho đến nay, thần thoại Hy Lạp vẫn còn nguyên giá trị và có sức hấp dẫn nhất định đối với con người thời đại mới.

Câu chuyện “Prô-mê-tê và loài người” kể về việc: Ê-pi-mê-tê đảm nhận công việc tạo ra muôn loài còn để cho người anh Prô-mê-tê xem xét, sửa chữa. Sau khi Ê-pi-mê-tê đã hoàn tất và ban mọi “vũ khí” cần thiết cho các loài động vật thì lại quên không ban vũ khí nào cho con người.

Prô-mê-tê đã thay em sửa chữa sai lầm của mình và giúp con người có được cuộc sống văn minh, hạnh phúc. Câu chuyện diễn ra trong không gian vũ trụ nguyên thủy khi thế gian mới có các vị thần, mặt đất mênh mông, trống vắng. Thời gian của câu chuyện là thời gian quá khứ, không được xác định cụ thể.

Không, thời gian trong chuyện gắn liền với buổi sơ khai của con người, phản ánh cách con người nguyên thủy tri giác về thế giới. Nhân vật trong truyện là các vị thần mang vẻ đẹp lớn lao, kì vĩ, có khả năng sáng tạo ra muôn loài.

Cốt truyện đơn giản, gần gũi, hấp dẫn người đọc, người nghe. Bằng trí tưởng tượng phong phú của mình, người Hy Lạp cổ đại đã đem đến cho người đọc hình dung về nguồn gốc hình thành của các loài vật, con người và cách muôn loài tồn tại, bảo vệ cuộc sống của mình thông qua những “vũ khí” mà các vị thần ban phát.

Với những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật, câu chuyện “Prô-mê-tê và loài người” vẫn được tái trình hiện trong những lời kể, các vở diễn trên sân khấu ngày nay. Điều đó, chứng tỏ được sức sống mãnh liệt của thể loại thần thoại theo năm tháng.

Một câu hỏi được đặt ra trong suốt chiều dài lịch sử của con người là: Con người xuất hiện từ lúc nào? Ai là người đã tạo ra con người? Cho đến hiện tại, câu hỏi này vẫn chưa được giải đáp và khiến cho nhiều nhà khoa học “đau đầu”.

Vậy nên, thiên truyện “Thần Thoại Hy Lạp” đã ra đời, giải thích về nguồn gốc của loài người. Chúng ta được biết đến gần gũi nhất chính là truyện truyền thuyết ngắn “Prô-mê-tê và loài người”. Câu chuyện đã khéo léo lý giải được nguồn gốc của con người, nội dung được xây dựng vô cùng độc đáo.

Prô-mê-tê và loài người có nội dung kể về hai vị thần hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã tạo ra loài người và động vật bằng cách nặn ra hình hài của chúng. Mỗi loài sẽ được hai người ưu ái, ban tặng những đặc điểm vượt trội, những vũ khí riêng biệt. Đó là thứ muôn loài có thể tồn tại và phát triển trong thời kỳ thế gian hỗn loạn. Đây chính là nguồn gốc hình thành loài người và động vật theo tín ngưỡng của người Hy Lạp cổ đại.

Hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê trong truyện chính là anh em. Ngày đó, trái đất được tạo thành, tuy nhiên vô cùng trống vắng, buồn tẻ. Yếu tố thuyền thuyết đã tạo nên một khoảng không rộng rãi, nơi mà các vị thần sinh sống. Nhưng cũng chỉ có thần là mang hơi thể của vật sống, vậy nên hai anh em đã xin phép đất mẹ – Gai ga để tạo nên những vật sống khác.

Nhận được sự chấp thuận, hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã bắt tay ngay vào công việc. Quá trình tạo ra muôn loài được miêu tả rất đặc sắc. Họ ban cho mỗi loài một thứ vũ khí riêng biệt. Có loài lại “có nọc độc gớm ghê”, có loài “có bộ lông dày”, “con có sải cánh rộng”, “con thì có đôi mắt xanh”,… Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, người anh đã quên mất tạo ra vũ khí của “loài người”.

Họ đã sửa chữa lỗi sai này bằng cách để con người có thể đứng thẳng và đi bằng hai chân. Đây cũng chính là hình thái đầu tiên của con người. Qua đoạn miêu tả này, ta cũng sẽ thấy được nhiều đặc điểm đặc trưng của cả con người và động vật. Chính nhờ khả năng đứng thẳng, con người được tôn vinh là kẻ cầm quyền, có thêm trí thông minh vượt trội so với các loài khác.

Hình ảnh ngọn lửa của Prô-mê-tê trong bài như hình ảnh của sự sống bắt đầu sinh sôi. Người xưa cũng quan niệm, lửa chính là thứ khởi nguồn của sự sống và sự tiến bộ. Ánh sáng từ ngọn mở lối để vạn vật thoát khỏi cảnh tăm tối bủa vây. Nó cũng làm cuộc sống con người tốt hơn, xây dựng một xã hội hiện đại.

“Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu

Giống loài người đã có ngọn lửa của Prô-mê-tê

Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề”.

Truyện Prô-mê-tê và loài người đã sử dụng nhiều hình ảnh tuy “thần thoại hóa” nhưng lại vô cùng chân thực. Qua việc hiểu được nguồn gốc của loài người, những vị thần xa xưa còn được người Hy Lạp tôn sùng. Công lao to lướn và khả năng vượt trội ấy chính là cách lý giải sát thực tế của những người mang danh làm nên xã hội. Lời kể và cả cốt truyện giản dị, không có nhiều yếu tố siêu thực.

Cũng chính vì vậy, hình ảnh những vị thần trở nên chân thực vô cùng. Bên cạnh đó, ngoài miêu tả sức mạnh vượt trội của hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê, tác giả cũng khiến họ trở nên gần gũi hơn bằng việc cho họ những khuyết điểm nhỏ. Đó chính là chi tiết thần Ê-pi-mê-tê quên không ban vũ khí cho con người. Nhờ đó, thiên truyện tưởng chừng kỳ ảo lại trở nên thân quen.

Truyện “Prô-mê-tê và loài người” đã giúp người đọc có cái nhìn về một nguồn gốc hình thành loài người do người Hy Lạp xây dựng. Những câu chữ vô tình xây dựng một đế chế các vị thần quyền năng từng tồn tại trên Trái đất khiên nhiều người thích thú. Cuối cùng, không thể phủ định được giá trị văn học của các nước khác trên thế giới cũng vô cùng phong phú.

Nhắc đến các thể loại thần thoại không thể không nhắc đến nền văn minh Hy Lạp, cái nôi của những câu chuyện về các vị thần, những người đầy quyền năng kiến tạo nên nguồn sống cho người Hy Lạp theo lối suy nghĩ xưa.

Một trong những giai thoại luôn giữ được những giá trị của mình khi giải thích về sự có mặt của loài người trên đời này là “Prô-mê-tê và loài người”, không chỉ cho ta những tri thức thuở xưa của người Hy Lạp cổ mà còn đưa ra nhiều thông điệp nhân sinh về thế giới quan.

Thần thoại trong nền văn hoá của người Hy Lạp là một thứ không thể thiếu, bởi từ xa xưa nó như là một phần trong các giá trị tinh thần nuôi dưỡng con người trong suốt quá trình tồn tại và phát triển.

Thần thoại Hy Lạp bắt đầu hình thành từ khoảng 2000 – 1100 năm trước Công nguyên, những câu chuyện chủ yếu kể về các vị thần và công lao của họ trong việc kiến tạo nên thế giới và tạo ra loài người, là nguồn gốc, ý nghĩa của các tín ngưỡng, tôn giáo trên khắp thế giới, đó chính là lí do mà người ta vẫn gọi Hy Lạp là cái nôi của những câu chuyện về các vị thần, những người đã tạo nên sự sống trên thế giới này.

Trải qua hàng ngàn triều đại và thịnh suy của đất nước, những câu chuyện thần thoại liên tục được bổ sung, tu bổ, được thêm bớt các chi tiết để phù hợp với thời cuộc, vậy nên dù mất đi những tính chất ban đầu của mình nhưng nó vẫn chứa đựng những chi tiết và bài học lí thú về con người và đời sống nhân loại.

Các câu chuyện ấy mặc dù chủ yếu kể các vị thần có tài năng phi thường nhưng vẫn xoay quanh con người, xoay quanh thế giới mà họ đang sống, các vị thần không chỉ để tôn sùng mà còn là những nét văn hoá trong suy nghĩ của người Hy Lạp xưa, họ quan niệm không có các vị thần thì vũ trụ này mãi mãi chỉ là một mớ hỗn độn và con người mãi mãi chỉ là những hạt bụi lơ lửng.

Những chuỗi sự kiện về các vị thần cho đến ngày được được chuyển thể ở những đề tài, lĩnh vực khác như Triết học, hội hoạ, nghệ thuật, … chính vì vậy những tín ngưỡng của người Hy Lạp cổ đại vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, không những thế mà còn được tiếp xúc gần với thế giới loài người hiện đại, những câu chuyện hàng ngàn năm tuổi mãi mãi không bao giờ cũ mà luôn hiện hữu trong đời sống thường nhật.

Giai thoại về “Prô-mê-tê và loài người” đã tái hiện lại cách mà con người mà các loài vật được sinh ra trên vũ trụ này, mỗi một cá thể đều được các vị thần ban cho một loại sức mạnh riêng để có thể tự bảo vệ mình trước những tai hoạ xung quanh. Truyện đã nêu lên một thông điệp Con người là trung tâm của vũ trụ, là những kẻ có được sự tin yêu của thần linh và là thế lực được thần linh giao phó để cải tạo và xây dựng thế giới.

Thần thoại “Prô-mê-tê và loài người” kể về khoảng thời gian thuở xưa ấy, bất định, khi mà trời đất vừa phân chia làm đôi, chỉ có sự hiện diện của các vị thần, mặt đất vắng vẻ và tẻ nhạt. Hai anh em Thần Prô mê tê và Ê pi mê tê đã quyết định cầu xin các vị thánh đấng trên để tạo ra một thứ gì đó xoá tan đi bầu không khí ảm đạm này, vậy là họ bắt đầu công cuộc cải tạo thế giới này, là hành động khởi đầu mở ra một kỉ nguyên mới cho vũ trụ.

Thần Ê-pi-mê-tê lấy đất và nước nặn thành hình thù của hàng ngàn loài vật, mỗi loài đều được ban cho một đặc ân của thần, “một vũ khí để có thể phòng thân, hộ mệnh, bảo vệ được cuộc sống của giống loài mình”, Con thì được ban chạy nhanh như gió, con thì có đôi mắt sáng nhìn thấu đêm đen, con thì có thân hình khổng lồ mạnh khoẻ …

Đó là vũ khí mạnh mẽ nhất mà không một con vật nào có thể có được, nó bảo vệ con người vượt qua hàng ngàn nguy hiểm của thế giới xung quanh. Từ đó họ có cuộc sống ấm no, hanh phúc hơn.

Câu chuyện đã khắc hoạ nên quá trình hình thành của các sinh vật trên thế giới và thể hiện tấm lòng yêu thương cao cả mà các vị thần ban cho loài người, mỗi loài đều cần có những đặc ân riêng, “vũ khí” riêng, sức mạnh riêng để có thể phòng thân, hộ mệnh, tự lập, tự bảo vệ được cuộc sống của chính mình, con người được ưu ái hơn bởi họ mang một nhiệm vụ to lớn là kiến tạo nên thế giới để nó ngày càng phát triển và hạnh phúc.

Việc họ sáng tạo ra Thần Prô mê tê đã tạo nên loài người và các giống sinh vật bằng cách nặng từ đất và nước, họ ban cho loài người những vũ khí mạnh mẽ để chống chọi lại với bao biến thiên tai hoạ khôn lường, bão tố, núi lửa, để chống lại các loài vật khác trở thành bá chủ muôn loài thể hiện loài người chính là sức mạnh của tạo hoá, là giống nòi đặc biệt có thể thay mặt các vị thần thực hiện những công việc giang dở.

Việc tạo ra loài người bằng cách nặn từ đất và nước có thể bắt gặp trong thần thoại Nữ Oa của nên văn minh Trung Hoa cổ đại. Nữ Oa để tưởng nhớ công ơn Bàn Cổ đã khai thiên lập địa, bà muốn tạo ra một thứ gì đó để thức tỉnh sự im lặng của thế giới. Lúc ấy bà nhìn xuống sông Hoàng Hà, thấy bóng hình mình soi chiếu xuống đó, bà cảm thấy thế giới này thiếu đi một người như vậy.

“Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu

Giống loài người đã có ngọn lửa của Pro te me

Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề”

Có thể nói ngọn lửa, thứ vũ khí táo bạo mà thần Prô mê tê đã ban cho loài người đã mở ra một nền văn minh mới, đưa con người từ cảnh sống tối tăm, bẩn thỉu, không quy cũ ở trong các hang động nay đã biết dùng lửa để nấu chín thức ăn, xoay chuyển toàn cục diện của xã hội nguyên thuỷ.

Thần thoại về Prô mê tê tạo ra loài người không chỉ mang tính li kì hấp dẫn người đọc mà còn chứa đựng nhiều giá trị và ý nghĩa nhân văn trong đời sống. Như những tác phẩm thần thoại khác, yếu tố hoang đường kì ảo là điều cốt lõi để tạo nên sức thu hút và giá trị đích thực của tác phẩm, nó giúp người đọc dễ dàng tiếp thu những ý nghĩa được truyền tải dễ dàng mà không dài dòng, xa vời.

Cốt truyện của những câu chuyện ấy thường không phức tạp, chỉ xoay quanh công lao của họ trong thế giới ma thuật, kể về những công lao của họ đối với việc tạo nên muôn loài, đó cũng là một điểm sáng để thể loại thần thoại được kết nối với thời hiện đại hơn, nơi mà kĩ thuật số trở nên vô cùng phổ biến.

So với các câu chuyện thần thoại khác như Thần Trụ trời của văn hoá Việt Nam, sự hình dung về các vị thần trong văn hoá Hy Lạp mang nét gần gũi với đời sống con người hơn, chính vì thế mà sức sống của nó thực sự lâu bền, Hy Lạp được mệnh danh là suối nguồn của các vị thần linh.

Có vô vàn các thể loại văn học dân gian được lưu truyền qua hàng ngàn năm, nhưng không thể phủ nhận sức sống của các nhân vật trong các câu chuyện thần thoại, nó băng hoại với dòng chảy thời gian và luôn có một vị trí nào đó trong những giá trị văn hoá của con người xưa và nay. Nhắc đến các thể loại thần thoại không thể không nhắc đến nền văn minh Hy Lạp, cái nôi của những câu chuyện về các vị thần, những người đầy quyền năng kiến tạo nên nguồn sống cho người Hy Lạp theo lối suy nghĩ xưa. Một trong những giai thoại luôn giữ được những giá trị của mình khi giải thích về sự có mặt của loài người trên đời này là “Prô-mê-tê và loài người”, không chỉ cho ta những tri thức thuở xưa của người Hy Lạp cổ mà còn đưa ra nhiều thông điệp nhân sinh về thế giới quan.

Thần thoại trong nền văn hoá của người Hy Lạp là một thứ không thể thiếu, bởi từ xa xưa nó như là một phần trong các giá trị tinh thần nuôi dưỡng con người trong suốt quá trình tồn tại và phát triển. Trải qua hàng ngàn triều đại và thịnh suy của đất nước, những câu chuyện thần thoại liên tục được bổ sung, tu bổ, được thêm bớt các chi tiết để phù hợp với thời cuộc, vậy nên dù mất đi những tính chất ban đầu của mình nhưng nó vẫn chứa đựng những chi tiết và bài học lí thú về con người và đời sống nhân loại.

Các câu chuyện ấy mặc dù chủ yếu kể các vị thần có tài năng phi thường nhưng vẫn xoay quanh con người, xoay quanh thế giới mà họ đang sống, các vị thần không chỉ để tôn sùng mà còn là những nét văn hoá trong suy nghĩ của người Hy Lạp xưa, họ quan niệm không có các vị thần thì vũ trụ này mãi mãi chỉ là một mớ hỗn độn và con người mãi mãi chỉ là những hạt bụi lơ lửng.

Thần thoại “Prô-mê-tê và loài người” kể về khoảng thời gian thuở xưa ấy, bất định, khi mà trời đất vừa phân chia làm đôi, chỉ có sự hiện diện của các vị thần, mặt đất vắng vẻ và tẻ nhạt. Hai anh em Thần Prô mê tê và Ê pi mê tê đã quyết định cầu xin các vị thánh đấng trên để tạo ra một thứ gì đó xoá tan đi bầu không khí ảm đạm này, vậy là họ bắt đầu công cuộc cải tạo thế giới này, là hành động khởi đầu mở ra một kỉ nguyên mới cho vũ trụ.

Thần Ê-pi-mê-tê lấy đất và nước nặn thành hình thù của hàng ngàn loài vật, mỗi loài đều được ban cho một đặc ân của thần, “một vũ khí để có thể phòng thân, hộ mệnh, bảo vệ được cuộc sống của giống loài mình”, Con thì được ban chạy nhanh như gió, con thì có đôi mắt sáng nhìn thấu đêm đen, con thì có thân hình khổng lồ mạnh khoẻ …

Nhưng có một loài vẫn chưa có được vũ khí cho mình đó là con người. Bằng tấm lòng yêu thương của mình thần Prô mê tê nhận thấy vẻ trang nhã của các vị thần nên đã tái tạo cho con người một thân hình đẹp đẽ thanh tao hơn các con vật, giúp con người đứng thẳng, đi bằng hai chân, đôi tay thảnh thơi để làm việc khác, không chỉ vậy thần còn lén lên cổ xe của thần Mặt trời để ăn trộm ngọn lửa thiêng ban cho con người, và chính ngọn lửa ấy đã kiến tạo nên nền văn minh của nhân loại.

Đó là vũ khí mạnh mẽ nhất mà không một con vật nào có thể có được, nó bảo vệ con người vượt qua hàng ngàn nguy hiểm của thế giới xung quanh. Từ đó họ có cuộc sống ấm no, hanh phúc hơn.

Câu chuyện đã khắc hoạ nên quá trình hình thành của các sinh vật trên thế giới và thể hiện tấm lòng yêu thương cao cả mà các vị thần ban cho loài người, mỗi loài đều cần có những đặc ân riêng, “vũ khí” riêng, sức mạnh riêng để có thể phòng thân, hộ mệnh, tự lập, tự bảo vệ được cuộc sống của chính mình, con người được ưu ái hơn bởi họ mang một nhiệm vụ to lớn là kiến tạo nên thế giới để nó ngày càng phát triển và hạnh phúc.

Con người chúng ta sinh ra với đầy đủ những giá trị thiết yếu cần có, chúng ta luôn có nhu cầu nhận biết và tìm hiểu những gì xoay quanh chúng ta hằng ngày, từ những thay đổi của ngoại cảnh cho đến chính bản thân mình. Ngày nay tất cả các lĩnh vực từ Khoa học cho đến Tâm linh đều luôn muốn trả lời cho câu hỏi Con người ta được tạo ra như thế nào, tại sao lại xuất hiện trên cõi đời này cùng tất cả các loài sinh vật khác.

Nhu câu muốn tìm hiểu về nguồn gốc của chính mình luôn luôn tạo những hứng thú và sự tò mò. Không chỉ nguời hiện đại ngày nay mới có những lối tư duy đó mà những người cổ đại xưa có có những thắc mắc như vậy, đó chính là nguyên do về sự ra đời của những câu chuyện thần thoại đề cập đến sự tồn tại của loài người và hàng triệu loài sinh vật khác.

Những câu chuyện viết về các vị thần của Hy Lạp gắn liền với nền văn minh Hy Lạp cổ, một trong những vương triều tồn tại lâu đời nhất và còn hiện diện cho đến ngày nay, chính vì lí do đó những sáng tác đi từ đời sống của Hy Lạp mang đậm dấu ấn lịch sử và những bước chuyển mình của thời đại.

Việc họ sáng tạo ra Thần Prô mê tê đã tạo nên loài người và các giống sinh vật bằng cách nặng từ đất và nước, họ ban cho loài người những vũ khí mạnh mẽ để chống chọi lại với bao biến thiên tai hoạ khôn lường, bão tố, núi lửa, để chống lại các loài vật khác trở thành bá chủ muôn loài thể hiện loài người chính là sức mạnh của tạo hoá, là giống nòi đặc biệt có thể thay mặt các vị thần thực hiện những công việc giang dở

Việc tạo ra loài người bằng cách nặn từ đất và nước có thể bắt gặp trong thần thoại Nữ Oa của nên văn minh Trung Hoa cổ đại. Nữ Oa để tưởng nhớ công ơn Bàn Cổ đã khai thiên lập địa, bà muốn tạo ra một thứ gì đó để thức tỉnh sự im lặng của thế giới. Lúc ấy bà nhìn xuống sông Hoàng Hà, thấy bóng hình mình soi chiếu xuống đó, bà cảm thấy thế giới này thiếu đi một người như vậy.

Thế là bà từ bùn Hoàng Hà mà nặn thành hình người, thổi âm khí thì biến thành đàn bà, thổi dương khí thì biến thành đàn ông, ban cho họ khả năng sinh sản để có thể lấp đầy những khoảng trống trên khắp thiên địa này.

Ta có thể thấy Thần thoại tạo ra loài người ở bất kì đâu cũng có một lối tư duy riêng phù hợp với nét văn hoá truyền thống của mỗi vùng, nhưng tất cả đều có điểm chung là con người được tạo ra từ những điều kì bí, vô thực. Tuy nhiên không hề mất giá trị, nó vẫn có những giá trị nhất định đối với truyền thống văn hoá và tinh ngưỡng, tôn giáo của mỗi dân tộc.

“Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu

Giống loài người đã có ngọn lửa của Pro te me

Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề”

Có thể nói ngọn lửa, thứ vũ khí táo bạo mà thần Prô mê tê đã ban cho loài người đã mở ra một nền văn minh mới, đưa con người từ cảnh sống tối tăm, bẩn thỉu, không quy cũ ở trong các hang động nay đã biết dùng lửa để nấu chín thức ăn, xoay chuyển toàn cục diện của xã hội nguyên thuỷ.

Ngọn lửa là thức quà tặng quý báu của thần linh, chính vì vậy con người luôn xem trọng ngọn lửa trong cuộc sống, không chỉ có ích trong đời sống sinh hoạt của họ mà con là thứ để chống lại những mối nguy hại xung quanh, bởi “ nó hơn hẳn bộ lông dày, hàm răng sắc, cặp móng nhọn, thân hình đồ sộ,…”, đó là vốn quý để từ bước đà này con người có thể vươn tới những đỉnh cao khác trong suốt quá trình tiến hoá và hoàn thiện bên ngoài lẫn bên trong.

Việc ban phát cho loài người những vũ khí mạnh mẽ nhất, đẹp đẽ nhất so với muôn loài xuất phát từ sự thông thái và biết cách quan sát, thấu hiểu của các vị thần. Mà các vị thần lại do chính loài người tạo nên, có thể thấy trong bất kì hoàn cảnh nào, trí khôn lanh và tiềm năng của loài người vẫn luôn là vốn để kiến tạo nên nhiều thứ khác.

Họ biết sáng tạo ra những tác phẩm thần thoại để tìm về nguồn cội của mình, họ tôn sùng các vị thần ở từng nếp tư duy vì muốn có một trật tự nhất định trong suy nghĩ. Họ muốn rằng con người đừng bao giờ tự xem mình là thứ mạnh mẽ nhất, bởi còn rất nhiều rất nhiều điều lí thú mà họ chưa thể khám phá hết.

Các vị thần chính là chỗ dựa tinh thần của họ, không vì là những nhân vật hư cấu mà những câu chuyện thần linh mang giá trị tầm thường, chỉ cần con người hết lòng tin tưởng thì bất kì điều gì cũng có thể xảy ra. Việc mỗi loài trong sinh giới đều có một thứ vũ khí riêng cũng là một bài học đến từ những giá trị nhân văn cao cả, đó là sự công bằng trong cuộc sống.

Thế giới này sẽ ra sao nếu mất đi sự công bằng giữa người với người, hay giữa các loài vật với loài người, tất cả sẽ chỉ là một mớ hỗn độn bất trật tự, không có trên dưới. Sẽ không có những triều đại thay phiên nhau phát triển, thịnh rồi suy, cứ thế diễn ra liên tục cho đến khi thế giới này đạt đến một tầm vĩ mô, xa và xa hơn nữa.

Đó cũng chính là mong ước của loài người về hậu thế sau này, bởi sức mạnh tiềm ẩn của con người không thể nào đong đếm được, có thể sau này họ sẽ có sức mạnh và thực hiện những việc phi thường như các vị thần của mình chăng?

Thần thoại về Prô mê tê tạo ra loài người không chỉ mang tính li kì hấp dẫn người đọc mà còn chứa đựng nhiều giá trị và ý nghĩa nhân văn trong đời sống. Như những tác phẩm thần thoại khác, yếu tố hoang đường kì ảo là điều cốt lõi để tạo nên sức thu hút và giá trị đích thực của tác phẩm, nó giúp người đọc dễ dàng tiếp thu những ý nghĩa được truyền tải dễ dàng mà không dài dòng, xa vời.

Các nhân vật như thần Prô mê tê, Ê đi tê mê, thần Mặt trời, Đất mẹ Gaia,… họ là những vì thần tối cao trong văn hoá Hy Lạp, không chỉ mang những đặc trưng văn hoá mà đó còn là tín ngưỡng của họ. Tôn sùng các vị thần trong truyền thuyết từ lâu đã là một điểm đặc trưng của người Hy Lạp, nay các câu chuyện về thần thoại được lưu truyền, phát triển và xuất hiện nhiều trong thời hiện đại chính là một sự thành công.

Cốt truyện của những câu chuyện ấy thường không phức tạp, chỉ xoay quanh công lao của họ trong thế giới ma thuật, kể về những công lao của họ đối với việc tạo nên muôn loài, đó cũng là một điểm sáng để thể loại thần thoại được kết nối với thời hiện đại hơn, nơi mà kĩ thuật số trở nên vô cùng phổ biến.

So với các câu chuyện thần thoại khác như Thần Trụ trời của văn hoá Việt Nam, sự hình dung về các vị thần trong văn hoá Hy Lạp mang nét gần gũi với đời sống con người hơn, chính vì thế mà sức sống của nó thực sự lâu bền, Hy Lạp được mệnh danh là suối nguồn của các vị thần linh.

Từ xưa, các vị thần đã trở thành một phần không thể thiếu trong tín ngưỡng của nhân loại. Đặc biệt phải kể đến những vị thần Hy Lạp cổ đại với những cái tên vô cùng quen thuộc như U-ra-nôx, Gai-a, Dớt, Hê-ra,... Trong số đó, ta không thể bỏ qua Prô-mê-tê - thần đã đem lại sự sống, thắp sáng tương lai cho sự phát triển của nhân loại.

Câu chuyện “Prô-mê-tê và loài người” nói riêng cũng như thần thoại nói chung đều phản ánh mong muốn, khát vọng lí giải thế giới của con người. Truyện kể về thế gian từ thuở mới khai sinh. Khi ấy, trên mặt đất mênh mông chỉ toàn các vị thần. Để thoát khỏi tình cảnh buồn tẻ đó, hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã xin thần bầu trời U-ra-nôx và đất mẹ Gai-a được tạo ra thêm các sinh vật. Ê-pi-mê-tê dùng đất và nước nhào nặn thành vô số loài vật rồi đưa cho anh mình - Prô-mê-tê xem xét, sửa chữa. Trong khi tất cả các loài khác đều có “vũ khí” tự vệ, con người lại trần trụi, yếu đuối. Thần Ê-pi-mê-tê đã quên mất làm “vũ khí” cho loài người. Để sửa chữa, bù đắp điều này, thần Prô-mê-tê cải tạo hình dáng, giúp con người đi bằng hai chân. Đặc biệt, thần còn trao tặng con người ngọn lửa, mở ra kỉ nguyên ánh sáng cho toàn nhân loại.

Qua nội dung kể trên, bên cạnh việc lí giải nguồn gốc thế giới, ta còn thấy được sự ngợi ca, biết ơn dành tới các vị thần. Họ là những đấng tối cao, cai quản và trị vì muôn cõi. Ấy vậy nhưng họ vẫn quan tâm đến nhân loại nhỏ bé, ưu ái trao cho con người ngọn lửa của thần Mặt Trời Hê-li-ôx. Chính nhờ sự sửa chữa của Prô-mê-tê, con người mới có hình dáng đẹp đẽ, thanh tao như các vị thần. Đồng thời có thể đi bằng hai chân và sử dụng đôi tay vào những việc khác. Cũng bởi có ngọn lửa Prô-mê-tê trao cho, con người thoát ra được sự tối tăm, lạnh giá và đói khát. Thứ “vũ khí” này lợi hại hơn hết thảy bộ lông, hàm răng hay cặp móng của bất cứ con vật nào. Nó được nhân loại truyền từ đời này qua đời khác, dần hình thành nên cuộc sống văn minh, hạnh phúc. Có thể nói, Prô-mê-tê chính là cứu tinh của loài người.

Bên cạnh những đặc sắc về mặt nội dung, tác phẩm “Prô-mê-tê và loài người” cũng cho ta thấy nhiều nét độc đáo về mặt nghệ thuật. Cốt truyện được xây dựng vô cùng đơn giản, không có nhiều tình tiết cầu kì, phức tạp. Nó chỉ xoay quanh việc tạo nên con người cùng các loài động vật của các vị thần. Không chỉ vậy, ta thấy rõ trong thần loại Hy Lạp, các nhân vật chính đa số là thần hoặc á thần. Họ là những bậc vĩ đại, thần thông với vô vàn sức mạnh. Thế nhưng, truyện đã xây dựng hình tượng các vị thần thật gần gũi, bình dị và có chút hóm hỉnh. Một bậc thánh thần như Ê-pi-mê-tê mà cũng có tính lơ đễnh, đãng trí, làm anh mình phải đi sửa chữa. Điều này giúp tạo sự kết nối với độc giả, giúp độc giả dễ tiếp cận tác phẩm hơn rất nhiều.

Như vậy, “Prô-mê-tê và loài người” đã đem đến cho chúng ta câu chuyện vừa đơn giản, bình dị, vừa ý nghĩa, sâu sắc, phản ánh tư duy, trí tưởng tượng phong phú của con người trong buổi bình minh của lịch sử. Đây cũng chính là một nét đẹp, một điều quý báu, giá trị đối với nền văn minh nhân loại.