Gấu chó được coi là loài nhỏ nhất trong số tất cả các loài gấu hiện tại. Gấu chó trưởng thành thường cao từ 1,2 đến 1,5 m và trọng lượng dao động từ 25 đến 65 kg. Đuôi của chúng dài từ 3 đến 7 cm. Gấu chó có bộ lông dày màu đen tuyền, luôn có một miếng vá hình lưỡi liềm có màu vàng sẫm ở phần ngực của chúng. Lưỡi gấu dài đặc biệt, khoảng 20 đến 25 cm, có thể giúp gấu ăn mối, kiến và mật từ trong hố sâu. Gấu chó có đôi tai nhỏ, tròn và rất ít khi chuyển động. Chúng có mõm ngắn, bàn chân lớn, cong với móng vuốt sắc nhọn.

Thông tin mô tả:

• Tên thường gọi: Gấu chó (Sun bear)
• Tên khoa học: Helarctos malayanus
• Ngành: Động vật có xương sống
• Lớp: Động vật có vú
• Phân bố: Rừng mưa nhiệt đới ở khu vực Đông Nam Á
• Kích thước: Chiều cao khoảng 1,2 đến 1,5 m
• Khối lượng không quá 65 kg.
• Tuổi thọ: Gấu chó có thể sống được hơn 30 năm trong điều kiện nuôi nhốt. Trong tự nhiên, người ta ước tính rằng chúng có thể sống được trung bình 25 năm.
• Trạng thái bảo tồn:Đang bị đe dọa
  

Nhìn chung nhận xét về thân hình của nó khá béo và tròn trịa. Chúng có lông đen tuyền/ nâu đen bao phủ khắp thân, hơn nữa còn ngắn và mượt. Lông cổ không có bờm, lông ở gần mõm sáng vàng, lông trán có xoáy. Ở ngực có một mảng lông màu vàng sẫm hình lưỡi liềm để nhận dạng. Đầu to, trán cao, da mặt trùng xuống thành nhiều tầng, mắt to và lồi.

Mõm dài giống chó với chiếc lưỡi cực dài lên đến 20-25 cm. Vì thế nó có thể gọi được nhiều con mồi nhỏ trong hố sâu mà các con khác không với tới được. Đôi tai nhỏ, cân đối, tròn, không mấy khi thấy chuyển động. Bàn chân lớn với bộ móng vuốt sắc nhọn, dài gấp nhiều lần con khác trong họ.

Gan bàn chân trần giúp leo trèo tốt, chiếc đuôi dài, thường từ 3-7 cm. Tuy nhiên chiếc đuôi có vẻ bị bộ lông che mất nên rất khó để nhìn thấy. Nếu để ý kỹ thì chúng có dáng đi vòng kiềng do chân có phần công vào bên trong. Đi bằng bàn chân, chân sau hình dạng rất giống chân em bé nếu nhìn dấu chân.

Dù là nhỏ nhất những sức mạnh từ bàn tay của chúng khiến đối phương có thể gục tại chỗ. Chúng đôi khi làm cây cối bị tổn hại vì thời gian chúng dành ở trên cây nhiều nhất. Một số đồn điền ca cao hay dừa bị chúng phá hoại không thương tiếc.

Giống loài chó và loài gấu hiện nay, loài gấu chó có kích thước lớn. Chúng có thể chỉ nặng vài cân lúc mới sinh hoặc có thể có cân nặng lên đến 150kg khi trưởng thành. Nó được cho rằng những tiến hóa ban đầu của loài gấu chó rất nhỏ, chỉ bằng kích thước của loài chó Chihuahua (một trong những giống chó nuôi nhỏ nhất trên thế giới). Khi tiếp tục phát triển, kích thước của nó dường như lớn dần lên, theo Bảo tàng Field ở Chicago cho biết.

Khi tiến hóa thành loài động vật lớn có một vài lợi ích và bất lợi. Trong khi kích thước cơ thể ngày càng trở nên lớn hơn sẽ cho phép chúng săn những con mồi lớn hơn và chuỗi thức ăn cao hơn, chúng cũng cần nhiều thức ăn hơn và tái sản xuất chậm hơn.

Gấu chó có chiều dài khoảng 1,2 m, chiều cao khoảng 0,7 m - do đó chúng là loài nhỏ nhất của họ Gấu. Nó có đuôi ngắn, khoảng 3–7 cm và trung bình nặng không quá 65 kg. Gấu chó đực nặng hơn một chút so với gấu cái.

Gấu chó được tìm thấy chủ yếu ở rừng mưa nhiệt đới khu vực Đông Nam Á. Bao gồm các quốc gia như Bangladesh, Brunei, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Myanmar, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam.Môi trường sống của chúng bị phân tán rất nhiều do mất rừng, Theo sách Đỏ của IUCN về các loài bị đe dọa, dân số của nó đã bị giảm hơn 30% trong 30 năm qua.

Loài gấu chó lần đầu tiên xuất hiện tại Lục địa Á Âu trong suốt kỷ nguyên Eocen và Oligocen (55,8 triệu đến 23 triệu năm trước), khoảng thời gian đủ để thời tiết trở nên ấm áp và thảm thực vật dày. Nhiệt độ trên toàn thế giới ở khoảng 30 độ C (86 độ F) trong thế Eocene, theo Bảo tàng cổ sinh vật học của trường Đại học California cho biết.

Mặc dù nhiệt độ lạnh lên trong thế Oligocen nhưng nó vẫn khá ấm áp và thảm thực vật phát triển mạnh mẽ ở hầu hết các địa điểm trên khắp thế giới, bao gồm Bắc Mỹ và châu Phi. Loài gấu chó đã tuyệt chủng 5 triệu đến 10 triệu năm trước.

Gấu chó có thể hoạt động cả ban ngày và ban đêm. Môi trường sống của chúng bị ảnh hưởng nhiều bởi các hoạt động của con người. Vì vậy, chúng hoạt động nhiều về ban đêm để tránh các mối đe dọa.

Gấu thường sống riêng lẻ và đơn độc. Một lần duy nhất nó sống theo đàn là khi tìm kiếm bạn đời và khi chăm sóc con nhỏ. Chúng tập trung xung quanh nguồn thức ăn và chia sẻ với nhau khi cho con nhỏ ăn. Gấu chó dành cả ngày của mình để nghỉ ngơi dưới các khúc gỗ mới xẻ, trong hang hoặc trên nền được làm từ thảm thực vật.

Gấu rất nhanh và là loài động vật leo núi khéo léo.Chúng không có tập tính ngủ đông bởi sự có sẵn của nguồn thức ăn trong suốt cả năm.

Gấu chó có vuốt có dạng lưỡi liềm, tương đối nhẹ về khối lượng. Chúng có bàn chân to với gan bàn chân trần, có lẽ là để hỗ trợ việc leo trèo. Chân chúng hướng vào trong nên bước đi của chúng giống như đi vòng kiềng, nhưng chúng là những con vật leo trèo giỏi.

Chủ yếu ăn quả và hạt có trong tự nhiên cùng thịt một số động vật sẵn có. Chúng cũng ăn được động vật gặm nhấm hay lợn rừng, cả quả mọng và lá cây.

Chúng hay ăn sung, quả cọ, quả vả, chuối, mật ong, trứng chim trong tổ hoặc bắt cá ở suối. Đồ ăn mà chúng yêu thích nhất là mật ong, chúng sẵn sàng leo lên cây cao. Hoặc đu bám đến các tổ ong để lấy mật, không tránh khỏi bị ong đốt ngất đi. Lúc này dù có khỏe mạnh, lanh lợi đến đầu gấu chó cũng không thể tự vệ được. Dù như vậy thì chúng vẫn không từ bỏ món ăn yêu thích của mình.

Được đánh giá là động vật ăn tạp, khi nuôi nhốt ăn cả thức ăn của người. Hầu hết các rừng đầu nguồn, thường xanh hay núi đá vôi đều đảm bảo được thức ăn cho nó.

Thoạt nhìn nặng nề vậy nhưng chúng vô cùng hoạt bát, nhanh nhẹn và lanh lợi. Lội suối bắt cá hay trèo cây hái quả chúng đều làm được, leo trèo khá tốt. Hơn nữa thích nước, thích tắm, ngủ ở các hốc cây hoặc ở trên cây. Không ở cố định một cây nào mà nơi đâu cũng thành nhà, thường ở các cành cao 2-7 mét. Trước kia dù ngày hay đêm chúng đều hoạt động và kiểm ăn. Nhưng gần đây do tác động từ con người, chúng dần dần ít hoạt động vào ban ngày hơn.

Gấu chó sống đơn độc một mình, đến mùa động dục mới thấy chúng sống theo đàn. Chúng tìm bạn đời, tìm thức ăn, chăm con nhỏ và cho con ăn.

Khi được 3-4 tuổi, chúng bắt đầu sinh sản và không có thời gian cố định. Vì gấu chó không ngủ đông, nên chúng có thể sinh đẻ quanh năm. Chúng thông thường đẻ hai con với trọng lượng khi sinh khoảng 280 - 340 g mỗi con. Chu kỳ mang thai khoảng 96 ngày, nhưng chúng cho con bú khoảng 18 tháng. Gấu đạt đến độ tuổi trưởng thành sau khoảng 3-4 năm, và chúng sống đến 28 năm trong điều kiện nuôi nhốt.

Gấu chó đạt độ trưởng thành có khả năng sinh sản là từ sau 3 đến 4 năm. Mùa giao phối có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào trong năm. Con cái thường xây dựng các ổ sinh sản dưới các gốc cây hoặc trong hang rỗng.Gấu chó con được sinh ra không có lông, không nhìn được và nặng khoảng 280 gram. Mắt của chúng sẽ mở ra sau khoảng 30 ngày. Gấu con ở với mẹ trong vòng 18 tháng.

Gấu chó không đẻ nhiều, thường thì chúng chỉ sinh 2 con, cùng lắm là 4 con mỗi lần. Gấu chó mẹ sẽ dạy con mình kiếm ăn và săn mồi trong khoảng 1,5 năm sống chung.

Gấu chó có bàn chân khá khỏe và móng vuốt lớn. Chúng bước đi đồng thời trên hai chân phải xen kẽ với bước đi ở hai chân trái. Loài gấu này có thể di chuyển với tốc độ tối đa là 55km/h khi leo lên đồi. Khi đi từ trên xuống thì chúng đi chậm lại bởi kích thước chân sau dài hơn chân trước.

Những chú gấu chó nhỏ đi lại khá vụng về. Chúng đưa bàn chân ra ngoài bằng gót chân và ngón chân bên trong. Điều này cũng bởi trọng lượng nặng mà nó sở hữu. Gấu trưởng thành trèo cây khá khó khăn. Cho nên, chỉ những chú gấu “thanh niên” là thường leo trèo. Loài vật này thậm chí còn có thể ngủ luôn trên cây.

Điểm đặc biệt của chúng là có khả năng bước đi lặng lẽ trong khi đi săn. Sự nhẹ nhàng này khiến con mồi không hay biết gì về sự xuất hiện của loài vật khổng lồ này.

Gấu chó mẹ khổng lồ sẽ bắt con mình đi bộ theo mình suốt quãng hành trình di chuyển đi kiếm ăn, đi dạo, học tập kỹ năng sống. Tuy nhiên khi gấu con mỏi mệt thực sự, đòi mẹ cõng, gấu mẹ sẵn sàng cõng con trên lưng, giảm bớt mệt mỏi cho con.

Dẫn con đi thăm thú khắp nơi, mở mang tầm mắt là một trong những khoảng thời gian tuyệt đẹp của gấu mẹ và các con của mình. Trong hành trình khôn lớn và trưởng thành của gấu con, gấu mẹ sẽ cố hết sức đưa các con đến những nơi đẹp đẽ, giúp các con biết tận hưởng cuộc sống, tận hưởng thiên nhiên hoang dã đầy thơ mộng.

Dạy gấu con kiếm ăn, dạy gấu con những kỹ năng sinh tồn để gấu con có thể tồn tại một cách độc lập khi không có mẹ. Đây là một trong những việc cực kỳ quan trọng trong quá trình dạy dỗ con cái của gấu chó. Đối với việc này, gấu mẹ cực kỳ nghiêm khắc, bởi chỉ khi nghiêm khắc, gấu con mới không ỉ lại, dựa dẫm và có thể sống tốt khi trưởng thành, xa mẹ.

Tương tự như việc săn mồi và kiếm thức ăn, gấu chó khổng lồ bắt buộc phải dạy con mình những kỹ năng sinh tồn thiết yếu như bơi lội. Gấu con lần đầu xuống nước luôn nhút nhát, sợ hãi và miễn cưỡng. Tuy vậy, theo hiệu lệnh của mẹ, những con gấu con vẫn phải xuống nước và học tập. Chỉ khi mệt nhoài và không thể cố gắng được nữa, gấu mẹ mới bằng lòng cõng đàn con di chuyển qua sông.

Hai mối đe dọa chính đối với gấu chó là mất môi trường sống và bị săn bắn thương mại. Những mối đe dọa này không được phân bố đều trong phạm vi của chúng. Ở những nơi hay xảy ra nạn phá rừng, chúng chủ yếu bị đe dọa bởi mất rừng và suy thoái rừng gây nên bởi việc chặt chá để phát triển rừng, khai thác không bền vững, khai thác trái phép và cháy rừng.

Hiện tượng săn bắn thương mại là một mối đe dọa lớn ở hầu hết các quốc gia. Trong các cuộc điều tra ở Kalimantan từ năm 1994 đến năm 1997, những người được phỏng vấn thừa nhận đã săn bắn gấu chó và chỉ ra rằng thịt gấu được người dân bản xứ ở một số khu vực ở Kalimantan sử dụng làm thức ăn. Ngoài ra, mật gấu cũng là mục tiêu để con người săn lùng vì mang lại giá trị cao. Một số nơi nuôi nhốt chỉ với mục đích lấy mật khiến số lượng gấu chó suy giảm đáng kể.

Gấu chó là một trong ba loài gấu chính trở thành mục tiêu cho việc buôn bán mật gấu ở Đông Nam Á và được nuôi trong các trang trại gấu ở Lào, Việt Nam và Myanmar.