Cây cà dược hay cây cà độc dược (Belladonna)
Cây cà độc dược có tên khoa học là Datura metel L, Họ Cà – Solanaceae hay cây cà độc dược có tên khác là Mạn đà la. Đặc điểm thực vật, phân bố của cây cà độc dược: Cà độc dược có 2 loại; một loại hoa trắng, thân xanh, cành xanh; một loại hoa đốm tím, cành và thân tím. Cây Cà độc dược đều là loại cây nhỏ, mọc hàng năm, cao từ 1 – 2m. Toàn thân gần như nhẵn, có nhiều chấm nhỏ. Cành và các bộ phận non có nhiều lông tơ ngắn. Lá đơn, mọc cách nhưng ở gần đầu cành trông như mọc đối hay mọc vòng. Phiến lá hình trứng, ngọn lá nhọn, phía đáy lá hơi hẹp lại. Hoa đơn, mọc ở kẽ lá, khi hoa héo một phần còn lại trở thành quả, giống hình cái mâm.
Cây cà dược (Belladonna) hay cà độc dược tên của cây này có nguồn gốc từ Ý và có nghĩa là người phụ nữ đẹp. Đó là bởi vì nó được sử dụng trong các người trung niên cho mục đích thẩm mỹ như pha loãng thuốc nhỏ mắt giãn đồng tử hay làm cho những người phụ nữ quyến rũ hơn. Rõ ràng cây cà dược này có vẻ hoàn toàn vô hại nhưng sự thật là nếu chỉ cần ăn phải dù chỉ một chiếc lá cũng gây chết người và đó là lý do tại sao nó được sử dụng để chế tạo mũi tên độc.
Do trong thành phần hóa học của cây cà độc dược hầu hết là alkaloid, trong đó alkaloid chính là L-scopolamin (hyoscin), ngoài ra còn có hyoscyamine, atropine, scopolamine. Do vậy ngộ độc cà độc dược là biểu hiện tác động dược lý và hóa học của các alkaloid nói trên. Với biểu hiện triệu chứng của các thuốc có tác dụng kháng cholinergic với các mức độ khác nhau.
Cơ chế tác dụng của atropine và nhóm thuốc này do tác dụng kháng thụ thể muscarinic. Nó gây ức chế gắn acetylcholine vào các receptor cholinergic muscarinic ở các tế bào cơ trơn, cơ tim, tế bào tuyến, mạch tự động và thần kinh trung ương. Độ nhạy cảm của các thụ thể muscarinic phụ thuộc vào các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Triệu chứng ngộ độc phụ thuộc nhiều vào liều lượng thuốc. Liều thấp có biểu hiện nhẹ như hơi khô miệng, giảm tiết mồ hôi và nhịp chậm. Liều cao hơn gây nhịp nhanh, giãn đồng tử, da khô nóng đỏ, ảo giác, mê sảng và hôn mê.
