Cây gạo cổ thụ đầu làng
Đầu làng tôi có một cây gạo cổ thụ rất đẹp. Cây đứng sừng sững và hiên ngang trước giông bão cuộc đời, chứng kiến bao sự đổi thay của làng qua các thế hệ nối tiếp nhau.
Từ cửa sổ, tôi hay trông ra phía cây gạo đầu làng. Trong ánh mắt trẻ thơ của tôi mỗi mùa cây gạo lại hiện ra những hình ảnh khác nhau. Mùa hè cây gạo đứng xòe ô che mát cho ai vào lúc trưa sang chuyến đò quê. Mùa thu, cây gạo nâng vầng trăng tròn vành mọng lên cành, suốt đêm ngồi xe trăng như người kéo kén tằm vàng, dải xuống làng những dải tơ lụa mịn màng.
Mùa đông, cây gạo trơ trọi cành lá. Bầu trời ẩm thấp lè tè mây xám. Cây gạo giống chàng lực sĩ khổng lồ, thân cao vống căng lên. Rễ tì đất, vươn cành như các cánh tay cuồn cuộn cơ bắp đỡ bầu trời lên không cho mây xám đè
xuống làng.
Mùa xuân, nàng tiên xuân đem mưa rây bụi làm rung chuyển cả đất trời. Một buổi sáng, tôi trông ra phía đầu làng, ô kìa! Cây gạo đã đơm đầy hoa nom như một mâm xôi gấc đỏ. Ngày Tết, mẹ tôi cũng hay đổ xôi như thế. Khi tôi đang ngon lành giấc ngủ với giấc mơ vui mặc quần áo mới đầu năm thì mẹ tôi lẳng lặng thức dậy. Ánh lửa cháy cùng lòng mẹ.
Ngày tháng qua đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở chín đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới. Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.
Cây gạo gắn liền với tuổi thơ của những người dân quê tôi, trở thành một kí ức ngọt ngào trong quãng đời của mỗi người. Dù có đi đâu xa quê, hình ảnh cây gạo vẫn luôn trong tâm trí tôi.