Làng Thổ Hà

Cách Hà Nội gần 50km về phía Bắc, làng Thổ Hà thuộc huyện Việt Yên, Bắc Giang nổi tiếng với nghề gốm truyền thống, quần thể kiến trúc cổ mang đậm dấu ấn của cư dân Đồng Bằng Bắc bộ. Làng Thổ Hà có vị trí độc đáo do ba mặt được bao bọc bởi sông Cầu, một mặt giáp với đồi núi xanh tươi. Người dân ra vào phải đi đò qua sông, bởi thế mà đến đây, người ta có cảm giác như lạc vào thế giới riêng biệt cổ kính. Nghề gốm ở Thổ Hà phát triển rực rỡ từ thế kỷ XIV, là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt, bên cạnh Phù Lãng, Bát Tràng. Theo gia phả làng nghề, những mẫu hiện vật khảo cổ được tìm thấy thì Thổ Hà là một trong những chiếc nôi nghề gốm sứ. Từ lúc có nghề gốm đến đầu những năm 1990, cả làng sống bằng nghề gốm, gốm Thổ Hà mang những nét đặc sắc riêng: không thấm nước, tiếng kêu như chuông, màu men nâu đỏ mịn màng. Nhờ có nghề làm gốm mà cuộc sống của người dân đầy đủ hơn hẳn những nơi khác. Sự hưng thịnh của nghề gốm đã giúp người dân xây dựng quần thể kiến trúc đình, chùa, cổng làng... uy nghi.

Đình miếu của làng Thổ Hà tiêu biểu cho không gian tâm linh, văn hóa của người Việt với nét kiến trúc đặc trưng có quy mô lớn, các mảng chạm khắc thể hiện phong cách thời Lê độc đáo. Xung quanh đình, những đường làng, ngõ xóm nhỏ, sâu hun hút cũng làm làng Thổ Hà thêm rêu phong tĩnh mịch. Bước vào ngõ nhỏ, bạn sẽ có cảm giác như đang đi trong không gian của một bức tranh sơn dầu với những tông màu đặc trưng của gạch ngói tồn tại lâu đời, một lối kiến trúc rất xưa.