Hút thuốc lá không chỉ có hại cho phổi mà đối với người già chúng còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc đãng trí. Hàm lượng chất kích thích cao trong các loại thuốc lá công nghiệp sẽ làm não bộ của một người bình thường nhanh chóng chết đi. Những người trẻ được khuyến cáo không nên sử dụng thuốc lá dù nhiều loại đã được kiểm chứng chứa ít hàm lượng kích thích thì khi về già khả năng mắc bệnh Alzheimer sẽ cao gấp đôi so với người hoàn

toàn không hút thuốc lá.

Mặt khác, khói thuốc lá chứa tới hơn 7000 chất (phần lớn là chất độc hại). Trong đó có khoảng 60 chất là tác nhân gây ung thư, đặc biệt nguy hiểm nhất là nicotin. Nicotin dưới dạng tinh khiết đó là một chất lỏng trong suốt, có mùi khó chịu và vị đắng, dễ tan trong nước và dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, hô hấp, thậm chí qua cả da. Trong khói thuốc lá có nhiều chất kích thích khối u. Tuy nhiên người nghiện hút thuốc lá không bị chết ngay mà liều lượng cứ ngấm dần vào cơ thể và gây bệnh về sau.

Ngủ là một nhu cầu sống còn đối với cơ thể chúng ta. Ngủ chiếm 1/3 thời gian của cuộc đời mỗi người. Trong khi ngủ cơ thể chúng ta tiết ra những hormone quan trọng giúp quá trình chuyển hóa, tích lũy năng lượng cần thiết cho hoạt động trong ngày và quá trình tăng trưởng cơ thể. Ngủ đủ giấc giúp não bộ sắp xếp lại những thông tin một cách hệ thống, thiết lập và củng cố khả năng ghi nhớ dài hạn của não bộ. Điều này cực kỳ cần thiết để cho cơ thể phát triển và thích nghi với môi trường sống.

Như vậy, không chỉ riêng chế độ dinh dưỡng mà ngủ đủ giấc cũng là một trong những lý do giúp cải thiện trí nhớ vô cùng hiệu quả. Đặc biệt giấc ngủ đối với người cao tuổi là một yếu tố vô cùng quan trọng và cần được lưu ý nhiều. Khi người thân trong gia đình bắt đầu xuất hiện chứng khó ngủ, hãy bổ sung thêm nhiều vitamin C vào thực đơn hoặc các loại trà thảo dược cho các bữa ăn dặm. Khi giấc ngủ được đảm bảo, lượng oxi trong máu não sẽ được tuần hoàn ổn định, làm giảm nguy cơ đãng trí về sau.

Gốc tự do (free radical) là những nguyên tử hay phân tử bị mất đi một điện tử ở lớp vỏ ngoài cùng. Chúng sinh ra liên tục trong quá trình chuyển hóa của cơ thể hoặc hình thành dưới tác động của các yếu tố bên ngoài như: Ô nhiễm môi trường, stress, rượu bia, thuốc lá... Trong y học, gốc tự do chính là nguồn gốc chủ chốt nhất dẫn đến căn bệnh mất trí. Chính vì nguy hại như vậy, gốc tự do được xem là "sát thủ giấu mặt" gây ra quá trình lão hóa và phần lớn các bệnh tật. Y học hiện đại đã thống kê, sự tấn công của gốc tự do gây ra hơn 60 loại bệnh khác nhau, trong đó đặc biệt nguy hiểm là các bệnh ảnh hưởng đến não bộ như suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, alzheimer, tai biến mạch máu não.

Gốc tự do không chỉ sinh ra từ các quá trình chuyển hóa trong cơ thể mà còn hình thành dưới tác động của các yếu tố bên ngoài như: môi trường ô nhiễm (khói bụi, ánh nắng, phóng xạ…), rượu bia, khói thuốc lá, hóa chất, chấn thương, nhiễm khuẩn, căng thẳng thần kinh, stress. Để ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do, bạn cần ăn nhiều các loại thực phẩm chứa các hoạt chất anthocyanin và pterostilbene. Bạn có thể tìm được trong các loại hoa quả thiên nhiên vùng xứ lạnh như: óc chó, việt quất... Trong khẩu phần ăn hằng ngày, nên tăng cường các thảo dược và rau của quả. Đây là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống gốc tự do, đồng thời hạn chế các món nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng hộp, bia rượu.

Thực phẩm chức năng (functional foods) là các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên hoặc là thực phẩm trong quá trình chế biến được bổ sung thêm các chất "chức năng". Cũng như thực phẩm thuốc, thực phẩm chức năng nằm ở nơi giao thoa giữa thực phẩm và thuốc và người ta cũng gọi thực phẩm chức năng là thực phẩm thuốc. Sở dĩ thực phẩm chức năng có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh và phòng ngừa bệnh vì nó có khả năng phục hồi tất cả các cấu trúc tế bào trong cơ thể đang bị tổn thương. Nó cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và những chất có lợi cho chức năng cơ thể, phòng ngừa bệnh tật, thậm chí có khả năng chữa bệnh.

Tuy nhiên, do nhiều lý do như tập tục thói quen, khẩu vị, môi trường sống, khả năng kinh tế, con người không biết hoặc không có điều kiện để ăn uống một cách đầy đủ và cân đối nguồn thực phẩm thiên nhiên. Vì vậy việc bổ sung đúng cách các chất còn thiếu để chế độ dinh dưỡng trở nên đầy đủ và cân bằng là rất cần thiết. Hiện nay trên thị trường ngày càng xuất hiện nhiều công ty dược phẩm bào chế thuốc và các loại thực phẩm chức năng để ngăn chặn, chữa trị chứng bệnh này. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thuốc bổ não như dầu cá, hoạt huyết dưỡng não để cải thiện trí nhớ của mình. Những sản phẩm thuốc này sẽ giúp ngăn chặn các gốc tự do làm chết tế bào não, tăng khả năng tuần hoàn của não, đẩy lùi các triệu chứng đau đầu và hay quên.

Ít người thường quan tâm đến vấn đề tim mạch của người lớn tuổi và cho rằng chúng không hề liên quan đến chứng đãng trí. Thế nhưng theo nhận định của các bác sỹ chuyên khoa, những căn bệnh như: tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim lại hoàn toàn dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho não bộ như vỡ động mạch, tai biến mạch máu não, từ đó ảnh hưởng rất nhiều đến trí nhớ sau này của người già.

Cần kết hợp điều trị giữa bệnh tim mạch và các bệnh về thần kinh để đạt được hiệu quả tốt nhất. Để phòng ngừa và điều trị bệnh tim mạch do xơ vữa, trước hết bạn nên điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý. Bên cạnh việc tăng cường ăn rau củ quả, những món lành mạnh từ cá, thịt tươi... bạn nên thường xuyên dùng các loại hạt (đậu phộng, hạt điều, mắc ca...) và ngũ cốc, đặc biệt là hạt óc chó.

Có nhiều cách để tập luyện cho trí óc của bạn bằng các trò chơi. Bạn có thể thử vô số trò chơi trực tuyến và ứng dụng để chơi qua máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng, miễn phí hoặc trả phí. Bạn cũng đừng quên lợi ích của những trò chơi như: cờ vua, cờ tướng, trò ghép hình hoặc ghép tranh. Các trò chơi trí tuệ khác, chẳng hạn sudoku và giải ô chữ, cũng đầy tính thách thức không kém, có thể tìm thấy ở báo giấy hoặc ngay trên điện thoại, máy tính.

Đặc biệt những người già có nhiều thời gian rảnh có thể lựa chọn hình thức chơi cờ hoặc nhạc cụ để duy trì trí nhớ của mình. Chứng mất trí nhớ có các triệu chứng suy giảm nhận thức, không thể thay đổi được. Chơi trò chơi sẽ không chữa khỏi chứng mất trí nhớ được, nhưng chúng có thể làm chậm sự phát triển của bệnh. Nên cho người già tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xã hội tại địa phương, không chỉ giúp tinh thần thoải mái vui vẻ mà còn giúp đầu óc năng động, sáng suốt hơn.

Ở người cao tuổi, khả năng bài tiết dịch vị giảm, đặc biệt giảm HCl làm trở ngại cho hoạt động của các vi khuẩn lên men ở ruột, giảm khả năng tổng hợp một số vitamin. Do đó gây cho cơ thể thiếu một số vitamin làm ảnh hưởng đến sức khỏe người cao tuổi. Trong khi đó, người già có nhu cầu sử dụng các loại vitamin đều tăng lên đặc biệt là viatmin E, loại vitamin có chức năng chống oxy hóa mạnh, làm chậm quá trình lão hóa, phòng ngừa bệnh tim mạch, giảm sự mệt mỏi, suy nhược…

Vitamin E là một loại vitamin vô cùng cần thiết cho quá trình tái tạo và nuôi dưỡng các tế bào. Các loại tế bào não sau thời gian hoạt động sẽ bị kém đi, chức năng hoạt động yếu hơn. Vì vậy, để ngăn chặn sự suy thoái hệ thần kinh ở người lớn tuổi cần lưu ý bổ sung nhiều vitamin E thường xuyên cho cơ thể. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy chúng qua việc sử dụng các loại sản phẩm như: đu đủ, dầu oliu, quả bơ và các loại đậu hạt, ngũ cốc…

Theo tổ chức y tế thế giới, lối sống ít vận động là 1 trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong và tàn tật. Ngay cả bài tập nhẹ nhàng như: đi bộ, chạy bộ, bơi lội có thể tăng tuổi thọ từ 3 đê 5 năm. Tập thể dục luôn được chuyên gia về sức khoẻ khuyến khích nên thực hiện thường xuyên, đặc biệt với người cao tuổi, đây được coi là phương pháp bảo vệ sức khoẻ tốt nhất. Như vậy, ngoài bài tập về luyện trí não thì tập thể dục là một trong những phương pháp hiệu quả nhất giúp đẩy lùi chứng suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi. Nhiều người cho rằng việt sa sút trí nhớ là chuyện tất yếu ở người cao tuổi khi về già. Tuy nhiên bạn có thể đẩy lùi, giảm mức thấp nhất tình trạng lão hoá của não bộ giúp người già trở nên minh mẫn hơn.

Việc tập luyện thể thao với bài tập đi bộ, chơi cờ, đạp xe sẽ giúp não bộ khoẻ mạnh, ghi nhớ sự việc tốt hơn đẩy lùi tình trạng suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi. Các bài tập thể dục sẽ hỗ trợ rất nhiều trong vấn đề cải thiện trí nhớ của người già và cả những người trẻ. Nếu có thời gian bạn có thể đầu tư nhiều vào các hoạt động thể thao như: bơi lội, yoga, hoặc đi bộ. Hành động hít thở sâu và nhiều sẽ giúp kích thích quá trình tuần hoàn máu, cung cấp lượng oxi ổn định cho não bộ rất tốt bạn nhé.

Bên cạnh việc ăn uống đầy đủ thì rau củ tươi cũng là một trong những món ăn cần bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày cho người lớn tuổi. Một chế độ ăn nhiều rau và trái cây tránh được huyết áp, tránh nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Nó ngăn ngừa một số mẫu ung thư, giảm nguy cơ mắc những vấn đề về mắt và tiêu hóa. Có tác dụng tích cực đối với lượng đường trong máu.

Đặc biệt, các loại trái cây có màu đỏ và vàng sẽ giúp kích thích quá trình làm việc của não bộ. Uống một ly nước ép hoặc sinh tố trái cây đều đặn mỗi ngày sẽ giúp tăng sự minh mẫn, linh hoạt, duy trì trí nhớ tốt cho hệ thần kinh. Carotenoid là hóa chất thực vật tự nhiên được tìm thấy trong các loại củ quả và trái cây. Hai trong số đó như: lutein và zeaxanthin- đã được chứng minh giúp cải thiện chức năng của mắt và sức khỏe tinh thần ở người cao tuổi.

Các nhà khoa học đã chứng minh, sử dụng đồ chiên rán thường xuyên không chỉ tăng nguy cơ béo phì mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tim mạch và làm tăng nguy cơ tử vong. Trong đồ chiên rán có chứa nhiều chất béo bão hòa, dễ gây ra tình trạng nghẽn mạch máu dẫn tới tai biến và nguy hiểm hơn nữa là nhồi máu cơ tim đe dọa tới tính mạng con người.

Ngoài ra, trong mỡ động vật chứa nhiều a xít béo và các gốc tự do gây chết tế bào não. Điều này làm giảm rõ rệt nhanh chóng khả năng làm việc của não bộ. Nếu trong gia đình có người lớn tuổi, bạn cần nên hạn chế các món ăn nhiều mỡ và acid béo, thêm vào đó là tăng cường rau xanh, thịt nạc và các loại cá. Cá hồi là một món ăn được khuyến khích dành cho những người bị đãng trí bởi hàm lượng omega - 3 cao có trong thịt cá. Nó sẽ cải thiện khả năng làm việc của não bộ.

Người già thường thấy tủi thân và có những suy nghĩ tiêu cực. Việc đọc sách sẽ giúp xoa dịu, giảm căng thẳng trong suy nghĩ và cảm xúc của mỗi người. Mặt khác, ở người già chức năng của cơ thể đều bị suy giảm, tuần hoàn máu bị giảm dần khiến chức năng của hệ thần kinh trung ương cũng có những thay đổi. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của não bộ và là nguyên nhân gây nên hiện tượng đãng trí, alzheimer ở người cao tuổi.

Vậy nên, đối với người già nên hạn chế xem tivi quá lâu. Việc đọc sách báo hay những cuốn sách tư duy là điều cần thiết. Khoa học đã chứng minh việc đọc sách sẽ giúp cho việc rèn luyện trí nhớ rất tốt, đặc biệt là những cuốn sách cần có sự tập trung tư duy suy nghĩ.