Nhãn Lồng (Phố Hiến, Hưng Yên)
Khắp các tỉnh phía Bắc, Nhãn lồng từ lâu đã được biết đến là một sản vật nổi tiếng của tỉnh Hưng Yên. Không những thế, nó đã trở thành một "thương hiệu" độc quyền mang nét đặc trưng, là hơi thở, là niềm tự hào của đất và con người nơi đây. Đất Hưng Yên nổi tiếng qua câu ca: Thứ nhất kinh kỳ, thứ nhì phố Hiến. Hưng Yên lại có sản vật quý là nhãn tiến vua. Nhãn được trồng ở nhiều nơi trên đất nước nhưng lại “bén duyên” với mảnh đất Hưng Yên bởi loại nhãn nơi đây sai trĩu quả, khi chín hương thơm lan tỏa khắp đất trời. Nhãn lồng của Phố Hiến là giống nhãn Hương Chi đặc sản nổi tiếng ở Hưng Yên từ thời xa xưa chứ không phải loại nhãn lồng (lạc tiên) của người miền Nam. Phố Hiến nằm bên bờ tả ngạn sông Hồng và là vùng đất nổi tiếng văn minh, đô hội: “Thứ nhất kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến”. Ở nơi đây còn có cây nhãn tổ tuổi thọ hàng trăm năm ở trước cổng chùa Hiến. Sở dĩ nhãn lồng Hưng Yên nổi tiếng có lẽ vì đất ở đây tốt, chúng được bồi đắp bởi phù sa của dòng sông Hồng nên nhãn luôn sai trĩu quả, thậm chí có cành sai đến mức quả la đà sát mặt đất.
Nhãn lồng ra hoa vào đúng mùa xuân, những ngày có cả mưa phùn và lạnh. Nếu vào dịp có nắng ấm, hương thơm sẽ tỏa nhẹ thơm mát làm ngây ngất lòng người. Tuy ngày nay có rất nhiều nơi trồng được nhãn, trong đó có những địa phương có cùng điều kiện khí hậu, cùng chất đất nhưng chỉ có nhãn lồng Hưng Yên mới có được hương vị thơm ngon nổi tiếng mà không địa phương nào có được. Có lẽ Hưng Yên may mắn hơn cả vì giá trị và hương vị ngọt ngào hiếm có của những cây nhãn nơi đây đã trở thành quà tặng mà thiên nhiên ưu ái dành riêng cho mảnh đất này. Mùa tháng 7, tháng 8 đang là mùa nhãn chín rộ. Đến Hưng Yên vào mùa này, đi trên đường ai cũng có thể chạm tay vào những chùm nhãn bóng mịn, nặng trĩu. Hưng Yên như một vương quốc nhãn lồng với hàng ngàn cây trĩu quả. Những cây nhãn chín rộ nhuộm vàng một góc trời, dòng người tấp nập đổ về mua nhãn đông đúc, chật kín. Từng trái nhãn, vị nhãn đều đậm đà một hương vị khó quên, không thể trộn lẫn với bất cứ nơi đâu. Nhãn lồng Hưng Yên quả to tròn, vỏ có màu vàng nâu nhạt, cùi dày, ráo nước. Bóc một lớp vỏ mỏng láng, để lộ lớp cùi nhãn dày trắng ngà. Đưa vào miệng nếm thử có vị ngọt thơm, giòn dai. Bên trong là hạt nhỏ màu đen nháy. Mùi hương cũng rất đặc trưng, đó không phải là một mùi thơm nức mũi mà nhẹ nhàng, tinh khiết và dịu mát.
