Trần Khánh Dư (1240 - 1340)

Trần Khánh Dư hiệu là Nhân Huệ vương, là một chính khách, nhà quân sự nước ta thời nhà Trần. Tuy là họ Trần nhưng ông xuất thân không phải chốn hoàng gia, vương tử. Cha ông là Thượng tướng Nhân Huệ hầu Trần Phó Duyệt, quê ở Chí Linh, Hải Dương.

Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ nhất (1258), Trần Khánh Dư có công đánh úp quân giặc, giành thắng lợi, sau đó, tiếp tục có công đánh người Man ở vùng núi.

Với những chiến công đó, Trần Khánh Dư được vua Trần nhận làm Thiên tử nghĩa nam, tước Nhân Huệ vương, phong làm Phiêu Kỵ đại tướng quân. Chức Phiêu Kỵ tướng quân nếu không phải là hoàng tử tôn thất thì không được phong. Vì Khánh Dư là Thiên tử nghĩa nam cho nên mới được đặc ân như vậy.

Sau khi được vua Trần ban ân huệ như vậy, Trần Khánh Dư lại vướng vào vụ án thông dâm với Thiên Thụy công chúa - vợ Hưng Vũ vương Trần Quốc Nghiễn (con trai của Trần Quốc Tuấn). Đây là hành vi quan hệ đáng lên án của xã hội xưa. Trần Thánh Tông một phần vì sợ Trần Quốc Tuấn phật ý nên đã phạt tội Trần Khánh Dư đánh đến chết, nhưng ngầm hạ lệnh cho lính đánh nhẹ mà 100 gậy ông vẫn sống. Sau đó, Trần Khánh Dư bị phế truất chức tước, tịch thu gia sản, phải trở về quê nhà ở Chí Linh - Hải Dương làm nghề bán than.

Đến năm 1282, trước nguy cơ quân Mông Nguyên xâm lược lần thứ hai, ông được vua Trần tha tôi và cho dự hội nghị Bình Than. Trong hội nghị này ông có nhiều hiến kế hay được vua Trần chấp thuận. Trần Khánh Dư cũng là người có công lớn trong việc đánh tan 70 chiếc thuyền lương giặc ở Vân Đồn – Cửa Lục do Trương Văn Hổ chỉ huy vào cuối năm 1287, góp phần làm xoay chuyển tình thế chiến tranh.

Tháng 5 năm 1312, ông theo vua Trần Anh Tông dẫn quân đi đánh Chiêm Thành và bắt được chúa Chiêm Thành là Chế Chí đem về. Năm 1323, Trần Khánh Dư xin về nghỉ dưỡng tại vùng ấp được phong, thuộc xã Dương Hòa, lộ Lý Nhân tỉnh Hà Nam. Năm 1340, Trần Khánh Dư mất, hưởng thọ 100 tuổi.