Tu viện Sumela - Thổ Nhĩ Kỳ
Sumela là tu viện Chính Thống Hy Lạp dành riêng cho Đức Maria tọa lạc tại Karadag, trong dãy núi Pontic, ở huyện Macka của tỉnh Trabzon-Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Sumela là từ ngữ xuất phát từ tiếng Hy Lạp “Sou Melá” - có nghĩa là "Núi Đen".
Ẩn mình trong một vách đá dựng đứng ở độ cao khoảng 1.200m đối diện với thung lũng Altindere - đây là địa điểm có ý nghĩa lịch sử và văn hóa to lớn. Do số lượng đá rơi ngày càng tăng, nên ngày 22 tháng 9 năm 2015, tu viện Sumela đã bị đóng cửa trong thời gian một năm, không cho công chúng tham quan vì lý do an toàn để giải quyết vấn đề. Nhưng cuối cùng sau đó sự việc này đã kéo dài đến hơn ba năm, cho đến khi nó mở cửa trở lại vào ngày 25 tháng 5 năm 2019.
Bộ Văn Hóa và Du Lịch Thổ Nhĩ Kỳ đã xác định niên đại hình thành của Sumela là vào khoảng năm 386 sau công nguyên, dưới thời trị vì của hoàng đế Theodosius I. Theo như kể lại, người thành lập tu viện là hai tu sĩ người Athen tên là Barnabas và Sophronios. Nó trở nên nổi tiếng nhờ một biểu tượng tranh vẽ Theotokos (Mẹ Thiên Chúa) có tên gọi là Panagia Gorgoepekoos - được cho là do sứ đồ Luke vẽ. Trong suốt quá trình lịch sử lâu dài của mình, Sumela dù nhiều lần bị đổ nát, bị phá hủy. Tuy nhiên, nó đã được các hoàng đế khác nhau khôi phục.
Sau cuộc chinh phục của Ottoman Mehmed II vào năm 1461, tu viện Sumela đã được quốc vương bảo vệ cũng như trao các đặc quyền. Nó vẫn là điểm đến phổ biến của các tu sĩ cùng du khách trong nhiều năm. Vào năm 1682 và trong những thập kỷ tiếp theo, nơi đây trở thành là trụ sở của Phrontisterion of Trapezous - một cơ sở giáo dục Hy Lạp nổi tiếng.
Các phần chính của khu phức hợp tu viện Sumela bao gồm: nhà thờ Đá, các nhà nguyện, nhà bếp, phòng học sinh, nhà khách, thư viện, một dòng suối thiêng được những người theo đạo Chính Thống Đông Phương tôn kính. Hệ thống dẫn nước lớn - nơi cung cấp nước cho tu viện, được xây dựng dựa vào vách đá với nhiều mái vòm hầu hết đã được phục hồi. Lối vào dẫn lên một cầu thang dài và hẹp, xuyên suốt từ đó vào sân trong. Ở bên trái, phía trước một hang động, có một số tòa tu viện. Hang động này đã được chuyển đổi thành nhà thờ, đồng thời trở thành trung tâm của tu viện. Tòa lớn nhất có ban công ở phía trước vách đá được sử dụng làm phòng của các tu sĩ và làm nơi ở cho khách.
Trong quá trình trùng tu năm 2015-2017, một đường hầm bí mật đã được phát hiện dẫn đến nơi được cho là nhà nguyện của những người theo đạo Thiên Chúa. Ngoài ra, những bức bích họa vô hình cũng được phát hiện mô tả hình ảnh giữa thiên đường và địa ngục, giữa sự sống và thế giới bên kia.