Các bạn hãy nhớ rằng trọng lượng của cà phê rang xay nguyên chất luôn lớn hơn cà phê được làm từ các loại bột trộn cùng hóa chất. Vì hạt cà phê khi rang đến nhiệt độ nhất định chúng sẽ nở lớn và thể tích tăng từ 1,5 - 2 lần và trọng lượng sẽ giảm khoảng 20 - 30%. Khối lượng riêng của cà phê nguyên chất giảm nên khi cầm trên tay hai gói cà phê cùng khối lượng, bạn sẽ thấy gói cà phê thật có thể tích lớn hơn, nhiều hơn, nhẹ hơn gói cà phê có pha tạp chất.

Vì khối lượng riêng thấp nên bột cà phê nguyên chất rất nhẹ, có độ xốp, tơi và rời. Còn ngược lại, cà phê làm từ các loại ngũ cốc pha hương liệu sẽ không có độ tơi xốp, mềm mịn như vậy. Vì thế, bạn có thể phân biệt bằng cách đổ hai muỗng cà phê của hai loại vào hai chén nước, bạn sẽ thấy bột cà phê nguyên chất sẽ nổi lên trên, còn bột ngũ cốc giả cà phê có khối lượng riêng lớn hơn nên sẽ chìm xuống nước nhanh hơn.

Khác với cà phê nguyên chất chúng có độ ngậm nước khá thấp, thì cà phê làm từ các loại ngũ cốc do không có mùi thơm nên những người sản xuất thường pha thêm các loại hương liệu, hóa chất vào bột. Do đó, bột cà phê "đểu" thường có vẻ ẩm ướt, không tơi xốp và thậm chí còn có thể vón cục nữa.

Màu sắc bột cà phê cũng là một yếu tố để nhận diện cà phê "chuẩn". Khi rang đến nhiệt độ và thời gian thích hợp, bột cà phê sẽ có màu nâu đậm (nếu hạt cà phê rang chưa đến nhiệt độ và thời gian nổ lần 1 thì bột có màu vàng sáng, vị chua, và mùi nồng). Còn các loại ngũ cốc rang để độn vào cà phê thường có màu đen đậm hơn. Vì thế, cà phê pha tạp luôn có màu nâu đen hoặc đen khá đậm.

Nếu quen thuộc, bạn không khó để nhận ra mùi thơm rất dễ chịu, hấp dẫn và rất đặc trưng của bột cà phê thật. Nhiều người vẫn bị lầm lẫn và đánh giá cao mùi của hương liệu hóa học được tẩm vào đậu, bắp bởi vì họ ít có dịp ngửi mùi cà phê bột nguyên chất. Bột cà phê không "chuẩn" sẽ có mùi gắt, hòa quyện với hương liệu bốc lên một mùi thơm nặng nề chứ không dịu dàng như mùi nguyên thủy của cà phê rang.

Cà phê là một loại hạt khá kì lạ, dù bạn rang nó đến nhiệt độ cao bao nhiêu, thời gian lâu bao nhiêu, và cháy gần thành than, rồi bạn xay ra bột và pha thành li cà phê thì màu nước của nó cũng không hề đen thui, đen đục và đen đậm. Thế nên, ly cà phê thật sẽ luôn có màu nâu từ cánh gián đến nâu đậm, khi cho đá vào sẽ có màu nâu hổ phách - một màu nâu rất trong trẻo. Để ra ánh nắng, nhìn ly cà phê đá có màu nâu sáng.

Nước của cà phê thật sẽ có độ sánh hầu như không đáng kể. Trái lại, với cà phê độn tạp chất, nước của bắp và đậu rang vốn chứa nhiều tinh bột nên sẽ rất sánh, thậm chí sánh đến dẻo quẹo.

Cà phê bột lẫn cà phê pha thành nước vẫn có một mùi thơm rất đặc trưng, rất quyến rũ vì vậy đây có thể là điểm chúng ta khó phân biệt nhất. Hương thơm đích thực và nguyên thủy của cà phê không nồng nặc, không mạnh mẽ, nhưng dịu dàng, lưu luyến, thanh cao, tinh tế và sâu lắng, đôi lúc làm ngây ngất người yêu cà phê… Cà phê không nguyên chất sẽ mang hương vị gay gắt, tuy mạnh mẽ, dai dẳng nhưng gây cảm giác nặng nề, không giống như mùi thanh cao của chính hạt cà phê đích thực.

Cà phê khi rang với thời gian đủ và đạt đến nhiệt độ thích hợp sẽ cho nước cà phê có vị đắng thanh xen lẫn vị chua nhẹ nhàng, rất tinh tế do yếu tố của các thành phần acid ẩn chứa sau của vị đắng trong hạt cà phê.

Nước pha cà phê nguyên chất khi đánh lên với đường cũng tạo ra một ít bọt màu nâu sáng trông rất đẹp. Nếu bọt mỏng tanh, có óng ánh màu cầu vồng, đánh lên đầy cả li và rất lâu tan, nhìn li cà phê có vẻ khá đẹp thì chắc chắn đấy là bọt của hóa chất. Bọt cà phê nguyên chất khá đồng đều về kích cỡ, đục hơn và trông “dày” hơn, nhưng mau xẹp xuống.