Măng nướng xào vếch bò

Vếch hay còn gọi là phần ruột non lòng của bò, kết hợp với măng rừng nướng nên đối với một số người lần đầu nếm thử thì món ăn này có thể chưa quen nên hơi khó ăn. Tuy nhiên, với đồng bào người Ê Đê, cái nồng nàn, hơi đăng đắng, bùi bùi, béo, dai của vếch bò cùng với vị cay của ớt xanh, vị thơm, hơi the của măng, pha trộn với các loại ra gia vị lại là điểm nhấn của món ăn, làm cho món ăn ngon hơn và đặc biệt hơn gấp nhiều lần.

Theo phong tục của người dân ở đây, thì trước đây món măng nướng xào vếch bò là món ăn chỉ được nấu để dâng Yàng trong những lễ hội trọng đại của buôn làng. Sau lễ cúng giàng làng mới cho phép bà con trong buôn làng chia ra các mâm để mọi người cùng thưởng thức.

Nếu ăn thử món này, đầu tiên bạn sẽ cảm thấy được vị hơi đắng đắng ở đầu lưỡi của vếch bò, sau đó là vị ngọt của thanh thanh của măng rừng, cộng với một ít vị cay của ớt, của hạt tiêu và mùi thơm của các loại lá cây gia vị khác tạo ra thứ hương vị thiên nhiên hoang dã của vùng đất Tây Nguyên. Tất cả hòa quyện, đồng điệu lại với nhau tạo nên một mùi vị đặc trưng không giống như măng chua hay các loại măng khác, mà khi đã một lần thưởng thức thì bạn phải thốt lên rằng “nó quá đặc biệt”.

Để thưởng thức được đúng chuẩn vị độc đáo của món măng xào vếch bò, người dân ở đây phải đợi đến mùa mưa, mùa mưa ở vùng đất này thường bắt đầu vào từ khoảng tháng 05 đến hết tháng 11. Khi mà măng rừng mọc mới, non tươi thì mới có thể hái và chế biến, chứ không thể dùng măng đã muối ở chợ để nấu, vì như vậy sẽ làm mất mùi vị tự nhiên của món ăn. Để chế biến món vếch bò xào măng, cần phải có: măng rừng tươi, vếch bò (vếch chính là phần ruột non của con bò, thêm một ít da bò và bao tử bò), ớt xanh mọc tự nhiên ở rẫy, hành, lá é, bột nêm, mỳ chính...

Đầu tiên, những cây măng vừa hái về còn tươi nguyên vỏ bên ngoài được nướng trên bếp lửa đang cháy to lửa để nướng, cho đến khi lớp vỏ ngoài cháy hết. Khi lớp ngoài đã cháy hết, người nấu sẽ tắt lửa, khơi than để tiếp tục nướng cho phần măng bên trong chín từ từ. Măng nướng chín được để nguội và bóc sạch lớp vỏ ngoài ra rồi rửa sạch bằng nước được gùi từ bến nước của buôn làng (bắt nguồn từ những cánh rừng nguyên sinh). Sau đó măng cắt thành miếng nhỏ và mỏng vừa phải.

Sau khi các nguyên liệu đã chuẩn bị xong, cho dầu ăn vào chảo, giã nát vài ba củ hành cùng ớt xanh rồi cho vào phi thơm. Khi các gia vị bắt đầu vàng thì cho măng vào xào, thêm chút gia vị bột nêm, mỳ chính, muối vào đảo đều tay. Măng được xào cho đến khi thấm hết các gia vị thì người nấu mới bắt đầu cho vếch bò, da bò và bao tử bò vào xào chung với măng. Trong khi nấu, phải đảo thật đều tay, lửa vừa phải không cho vếch bị khô và dính vào đáy chảo.

Khi chín mùi thơm sẽ lan tỏa khắp căn bếp. Khi món măng nướng xào vếch bò vừa chín thì cho thêm một ít lá hành tươi đảo đều rồi bắc chảo xuống. Món ăn sau khi múc ra đĩa thì tô điểm thêm vài cọng rau é lên trên. Thưởng thức món măng nướng xào vếch bò bạn sẽ có thể chảy cả nước mắt vì vị cay của ớt nhưng không thể nào có thể ngừng tay, bởi mùi vị hấp dẫn độc đáo của nó cộng thêm nồi cơm lúa mới dẻo thơm sẽ làm bạn xuýt xoa đến miếng cuối cùng.