Trong các trường hợp vô sinh hiếm muộn thì phương pháp thụ tinh nhân tạo IUI là phổ biến nhất và thường được ưu tiên đề cập đầu tiên, giúp các cặp vợ chồng mong con sẽ sớm có bé hơn.

Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo IUI – Là phương pháp được tiến hành bằng cách chọn lọc tinh trùng khỏe nhất của người chồng, sau đó bơm trực tiếp vào buồng tử cung của người vợ ở thời điểm rụng trứng, làm tăng khả năng tiếp cận giữa trứng và tinh trùng cao hơn và tăng khả năng thụ thai thành công.

Nguyên tắc của phương pháp này chính là làm giảm các tác động bất lợi của môi trường âm đạo và chất nhầy tử cung lên tinh trùng, đồng thời lọc rửa tinh trùng chọn những tinh trùng khỏe mạnh và tốt nhất để tăng tỉ lệ thành công. Sau đó đặt tinh trùng gần trứng nhất. Tạo mọi điều kiện tốt nhất cho việc thụ tinh diễn ra dễ dàng.

Các cặp vợ chồng cưới nhau trên 1 năm và không dùng biện pháp tránh thai nào mà không có con cần đi khám vô sinh hiếm muộn để thăm khám và điều trị kịp thời. Nếu kết quả thăm khám của hai vợ chồng thuộc một trong những trường hợp sau đây thì phương pháp IUI sẽ giúp bạn nhanh chóng đón con yêu:

Với người chồng:

• Có các bất thường về phóng tinh như lỗ tiểu đóng thấp, chấn thương tủy sống, xuất tinh ngược dòng, bất lực do nguyên nhân thực thể hay tâm lý.
• Chồng ít tinh trùng, tinh trùng kém di động, dị dạng hoặc phối hợp tất cả các bất thường trên.
• Chồng có miễn dịch kháng thể kháng tinh trùng hoặc vợ có kháng thể kháng tinh trùng trong tử cung và huyết thanh.

• Vợ có các vấn đề ở cổ tử cung như tử cung ít chất nhầy hay chất nhầy ở cổ tử cung không thuận lợi.
• Vợ bị lạc nội mạc tử cung dạng nhẹ hoặc vừa
• Vợ bị rối loạn phóng noãn.

• Cả hai vợ chồng gặp cùng lúc nhiều bất thường như ở trên
• Vô sinh không rõ nguyên do

Khám và thực hiện các xét nghiệm để chuẩn đoán tình trạng vô sinh cho cả hai vợ chồng. Đầu tiên, các cặp vợ chồng hiếm muộn sẽ được thăm khám, được làm các xét nghiệm chuyên sâu để biết có đủ điều kiện thụ tinh nhân tạo hay không. Nếu hội đủ các điều kiện nêu trên, việc thụ tinh nhân tạo được tiến hành với các bước sau:

Đối với vợ:

• Thực hiện quá trình khám lâm sàng như khám toàn thân, nội khoa, phụ khoa.
• Sau đó thực hiện các xét nghiệm như: chụp tử cung, vòi tử cung có bơm thuốc cản quang; Xét nghiệm nội tiết làm vào đầu chu kỳ kinh để đánh giá dự trữ buồng trứng (ngày 2 – ngày 4): Estradiol (E2), FSH, LH, và AMH (vào bất cứ ngày nào của kỳ kinh) định lượng Progesterone vào pha hoàng thể; Siêu âm: phát hiện bất thường tử cung và buồng trứng, đếm nang thứ cấp đầu chu kỳ kinh (ngày 2 – ngày 4); Xét nghiệm công thức máu, sinh hóa máu; Xét nghiệm viêm gan B, giang mai, lao, HIV (lưu ý tư vấn trước khi xét nghiệm theo quy định hiện hành về phòng chống HIV/AIDS); Xét nghiệm Chlamydia; Một số xét nghiệm đặc biệt khác (tùy từng người bệnh).

Với người chồng:

• Khám lâm sàng: Khám toàn thân, khám nội khoa và khám bộ phận sinh dục
• Thực hiện các xét nghiệm: xét nghiệm viêm gan B, giang mai, lao, HIV; Xét nghiệm tinh dịch đồ.

Khám và thực hiện các xét nghiệm trên là cần thiết để biết tình trạng vô sinh, nguyên nhân và đề ra phương pháp điều trị.

Sau khi thăm khám và được tư vấn nên thực hiện phương pháp này thì cả hai vợ chồng cần thực hiện các thủ tục pháp lý sau để thực hiện phương pháp này:

• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ với kết quả thăm khám xét nghiệm trước đó.
• Mang theo chứng minh nhân nhân hoặc hộ chiếu của cả hai vợ chồng (cả bản phô tô và bản gốc để đối chiếu)
• Mang theo giấy đăng ký kết hôn của hai vợ chồng.
• Làm đơn đăng ký xin thực hiện phương pháp thụ tinh nhân tạo.

• Kích thích buồng trứng: Tỷ lệ thành công của phương pháp IUI này tăng lên đáng kể nếu thực hiện kích thích buồng trứng. Mục đích của kích thích buồng trứng chính là tăng số lượng nang noãn, tạo sự phát triển tối đa của ít nhất 3 - 4 nang noãn trưởng thành chứa noãn có khả năng thụ tinh, đồng thời chuẩn bị nội mạc cho sự làm tổ của phôi. Sau khi cho bệnh nhân tiêm hoặc uống thuốc kích thích nang noãn phát triển thì theo dõi bằng đầu dò âm đạo hoặc xét nghiệm nội tiết. Khi nang noãn đánh giá là trưởng thành thì tiêm thuốc hCG để kích thích sự phát triển của noãn và cho trứng rụng. Bệnh nhân sẽ được hẹn bơm tinh trùng vào buồng tử cung sau khoảng 36h sau khi tiêm hCG.

• Lấy tinh trùng và lọc rửa tinh trùng: Lúc này muốn lấy được tinh trùng tốt thì cần kiêng quan hệ từ 2 đến 7 ngày và tăng cường tẩm bổ để nâng cao chất lượng tinh trùng. Phương pháp lấy tinh trùng được thực hiện bằng phương pháp thủ dâm, cho mẫu tinh trùng vào dụng cụ đựng mẫu tinh trùng được khử trùng sạch. Sau khi lấy mẫu tinh trùng các bác sĩ sẽ tiến hành lọc rửa tinh trùng. Người ta sẽ tách tinh trùng ra khỏi tinh dịch và chọn lọc những tinh trùng khỏe mạnh nhất. Thực hiện quá trình lọc rửa này nhằm chọn được các tinh trùng bình thường, di động tốt. Lọc rửa các tinh trùng chết hoặc yếu, kích thích sự hoạt hóa đầu tinh trùng nhằm tạo thuận lợi cho quá trình thụ tinh với trứng. Lọc rửa cũng giảm được nguy cơ nhiễm trùng từ tinh dịch, tránh được nguy cơ sốc phản vệ đôi khi xảy ra do bơm tinh trùng vào tử cung... Có hai phương pháp để thực hiện quá trình lọc rửa này là để tinh trùng tự bơi lên hoặc dùng thang nồng độ. Sau khi lọc rửa thì người ta sẽ lấy phần lọc rửa đó để bơm vào tử cung và kiểm tra lại mật độ và di động mẫu tinh trùng sau lọc rửa.

• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung: bác sĩ sẽ dùng kỹ thuật trong đó catheter được đưa qua ống cổ tử cung nhằm mục đích bơm trực tiếp mẫu tinh trùng đã lọc rửa vào buồng tử cung. Mục đích của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung là làm tăng tỷ lệ có thai cho các cặp vợ chồng vô sinh. Quy trình bơm: tiến hành một lần vào 36 giờ hoặc hai lần vào 24 giờ và 48 giờ sau mũi tiêm hCG, lúc này bệnh nhân nữ nằm tư thế phụ khoa, trải săng vô trùng vùng bụng và hai đùi, lau âm hộ bằng nước muối sinh lý. Bác sĩ sẽ đặt mỏ vịt, bộc lộ cổ tử cung, lau sạch âm đạo và cổ tử cung bằng nước muối sinh lý, lau lại bằng gạc khô. Hút mẫu tinh trùng đã lọc rửa vào bơm tiêm đã được gắn catheter sau đó luồn nhẹ catheter khi vừa qua lỗ trong cổ tử cung thì dừng lại rồi tiến hành bơm từ từ tinh trùng vào buồng tử cung. Sau khi bơm xong thì rút nhẹ nhàng catheter ra khỏi buồng tử cung, tháo mỏ vịt và cho bệnh nhân nằm nghỉ 30 phút.

Sau khi thực hiện xong quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung thì bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng progesteron hỗ trợ pha hoàng thể. Trong giai đoạn đợi kết quả bệnh nhân cần giữ tâm lý thật thoải mái, không được để tinh thần áp lực hay căng thẳng, vận động nhẹ nhàng.

Trong giai đoạn này nên bổ sung nhiều loại trái cây, rau củ có lợi. Đợi đến 14 ngày sau khi bơm tinh trùng thì sẽ được hẹn đến để xét nghiệm máu đánh giá khả năng có thai. Nếu máu dương tính thì bác sĩ sẽ hẹn bệnh nhân tái khám 2 - 3 tuần sau để siêu âm xác định thai.

Thụ tinh nhân tạo IUI là một phương pháp hỗ trợ sinh sản an toàn hơn các phương pháp khác và ít biến chứng và rủi ro nhất. Các biến chứng có thể xảy ra như:

• Khi thao tác quá mạnh tay hay quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung gặp nhiều trở ngại khó khăn sẽ xuất hiện hiện tượng chảy máu và tổn thương ở tử cung có thể xảy ra. Sử dụng những ống bơm nhỏ để tối ưu hóa việc đưa tinh dịch vào buồng tử cung còn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng.
  
• Nguyên nhân thường do kỹ thuật chuẩn bị tinh trùng hoặc không đảm bảo vô trùng khi thực hiện kỹ thuật bơm tinh trùng. Một nguyên nhân khác là do tình trạng nhiễm khuẩn trong quá trình xử lý tinh dịch dẫn đến vi khuẩn có cơ hội xâm nhiễm tử cung và buồng trứng.
• Quá kích buồng trứng
• Đa thai: nếu kích thích quá nhiều nang noãn trưởng thành thì có thể dẫn đến tình trạng đa thai, tuy nhiên tỷ lệ này không quá 20%.
• Sảy thai: tỷ lệ sảy thai thường cao hơn bình thường một chút.
• Một số rủi ro khác có thể xảy ra như xuất huyết, đau bụng, viêm vòi trứng,...

Tỷ lệ thành công hay thất bại của phương pháp này tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: độ tuổi của bệnh nhân (tuổi càng cao thì tỷ lệ thành công càng thấp); quá trình thực hiện có đúng và đảm bảo kỹ thuật không; bác sĩ thực hiện có giỏi và giàu kinh nghiệm hay không.

Thông thường tỷ lệ thành công của phương pháp này từ 10% - 50% cho mỗi chu kỳ. Phương pháp này có thể thực hiện khoảng 6 lần và tỷ lệ thành công khi thực hiện đúng chỉ định và phương pháp thường lên đến 90%.

Khi thực hiện trên mỗi bệnh nhân khoảng 4 - 6 lần mà không thành công thì nên áp dụng phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF).

Chi phí thụ tinh nhân tạo IUI là thắc mắc được rất nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn vô cùng quan tâm. Đây là một phương pháp hỗ trợ sinh sản tiên tiến được sử dụng rộng rãi hiện nay và đã mang lại được nhiều kết quả đáng mong đợi.

Có thể thấy rằng, chi phí thụ tinh nhân tạo IUI là một trong những vấn đề mà người bệnh quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, sẽ rất khó để có thể đưa ra một con số chính xác về mức chi phí bạn cần chi trả. Bởi vì nó sẽ phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như là:

• Sau quá trình thăm khám 2 vợ chồng, nếu như bác sĩ phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu viêm nhiễm hay bất thường nào thì bạn sẽ cần phải thực hiện thêm các xét nghiệm khác theo chỉ định và phát sinh chi phí là điều chắc chắn.
• Thứ 2 là chất lượng bác sĩ: Có những nơi, nếu như bạn muốn trực tiếp một người bác sĩ giỏi nào đấy thăm khám và thực hiện thì cũng cần phải trả thêm một khoản phí nhất định.
• Thứ 3 là hệ thống cơ sở vật chất: Đây là một trong những yếu tố quan trọng làm cho chi phí thụ tinh nhân tạo IUI chênh lệch. Bởi vì, khi thăm khám tại một nơi có chất lượng dịch vụ tốt cũng như trang thiết bị tiên tiến thì số tiền bạn bỏ ra chắc chắn sẽ cao hơn so với những nơi khám thông thường khác. Tuy nhiên khuyên bạn nên lựa chọn cơ sở y tế có chất lượng tốt như vậy để đảm bảo cho hiệu quả mang lại tốt hơn.

Công tác chuẩn bị trước khi thực hiện thủ thuật:

• Chuẩn bị mẫu tinh dịch. Người chồng sẽ được lấy mẫu tinh dịch tại văn phòng của bác sĩ hoặc sử dụng mẫu tinh trùng của người hiến tặng đã được làm đông lạnh. Do các yếu tố trong tinh dịch có thể gây ra các phản ứng trong cơ thể người phụ nữ dẫn đến cản trở quá trình thụ tinh, mẫu tinh trùng này sau đó sẽ được lọc rửa. Quy trình này sẽ tập trung vào những tinh binh khỏe mạnh, gan lì rồi cô đặc chúng lại thành một lượng dung dịch nhỏ.
• Sản xuất trứng: Bác sĩ có thể sẽ để trứng rụng tự nhiên hay kích thích trứng rụng theo chu trình IUI mà không dùng thuốc rụng trứng. Thuốc kích rụng trứng cũng có thể được chỉ định vào ngày đầu kỳ kinh để kích thích hai buồng trứng sản sinh ra vài quả trứng chín. Bình thường, mỗi phụ nữ chỉ có được một quả trứng rụng vào mỗi tháng.
• Lọc rửa tinh trùng: Một khi trứng rụng, người chồng sẽ cần xuất tinh và tinh trùng này sau đó sẽ được lọc rửa. Quy trình này sẽ tập trung vào những tinh binh khỏe mạnh, gan lì rồi cô đặc chúng lại thành một lượng dung dịch nhỏ.
• Bơm tinh trùng: Bác sĩ sẽ dùng một ống thông mỏng, dài qua cổ tử cung để đưa tinh trùng vào lòng tử cung. Quy trình này thường không đau nhưng một số chị em sẽ có hiện tượng chuột rút nhẹ.
• Kiểm tra thụ thai: Việc kiểm tra này sẽ hoàn tất khoảng 2 tuần sau khi bơm tinh trùng.

Trong quá trình thụ tinh nhân tạo:

• Trong khi nằm trên giường khám phụ khoa, người phụ nữ sẽ đặt chân vào bàn đạp và mỏ vịt sẽ được đưa vào âm đạo - tương tự như các thủ thuật khám sản khoa. Tiếp theo, bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ:
  • Dùng một ống thông mỏng và dài có chứa tinh trùng khỏe mạnh
  • Đặt ống thông vào âm đạo đi qua lỗ cổ tử cung và vào trong tử cung
  • Đẩy mẫu tinh trùng qua ống vào tử cung
  • Loại bỏ ống thông và mỏ vịt

Sau thủ thuật thụ tinh nhân tạo:

• Sau khi thụ tinh, người phụ nữ sẽ được yêu cầu nằm ngửa trong một khoảng thời gian ngắn. Khi thủ thuật kết thúc, người phụ nữ có thể mặc quần áo, đi về và có thể thực hiện các hoạt động hàng ngày bình thường.
• Sau 2 tuần, người vợ đến bệnh viện kiểm tra kết quả. Như vậy, với trường hợp thuận lợi, kể từ lúc bắt đầu thụ tinh nhân tạo đến khi biết kết quả có thai hay không mất khoảng 25-30 ngày. Nếu có thai sẽ tiến hành dưỡng thai, khám thai định kỳ.
• Trường hợp chưa có thai, hai vợ chồng sẽ được hướng dẫn giao hợp tự nhiên, sau 2-3 tháng quay lại thực hiện thụ tinh nhân tạo lần kế tiếp.
• Trường hợp thụ tinh nhân tạo nhiều lần thất bại, hoặc người chồng có tinh trùng yếu, ít tinh trùng, tinh trùng dị dạng; người vợ bị tắc vòi trứng hoặc lớn tuổi (≥ 40 tuổi), bệnh nhân sẽ được tư vấn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, có hay không kèm các kỹ thuật liên quan như tiêm tinh trùng vào bào tương ứng (ICSI), phẫu thuật lấy tinh trùng (PESA/ MESA), trưởng thành trứng trong ống nghiệm (IVM), kỹ thuật hỗ trợ thoát màng...