Nhắc tới âm thực Hải Phòng, mọi người sẽ nghĩ ngay tới món ăn dân dã, mộc mạc nhưng mang đậm phẩm chất của người dân đất Cảng - Bánh đa cua. Dù bạn đã ăn bánh đa cua ở bất kỳ đâu nhưng chỉ thưởng thức ở Hải Phòng thì bạn mới có cảm nhận hết hương vị thơm ngon đặc trưng của món ăn này.

Nguyên liệu làm nên món bánh đa cua đều dễ dàng thấy được ở đồng bằng Bắc Bộ như cua đồng, lá lốt, rau muống,.. Một bát bánh đa cua đúng vị Hải Phòng phải đảm bảo được ba nguyên liệu chính: bánh đa đỏ, cua đồng và rau muống. Trên bát bánh đa cua có sự hội tụ cả ngũ hành âm dương, từ màu nâu đỏ của sợi bánh đa, màu xanh của các loại rau muống, màu vàng của gạch cua, màu đỏ của ớt và của cà chua.

Có rất nhiều nơi làm được món bánh đa cua nhưng nếu được thưởng thức ở Hải Phòng bạn sẽ thấy hương vị rất khác. Bánh đa cua ở đây chứa đựng “hương vị quê hương” với những bí quyết đặc trưng để làm nên bánh đa đỏ dai mềm. Người Hải Phòng có thể ăn bánh đa cua quanh năm, vào mọi thời điểm trong ngày mà không ngấy. Nếu ăn vào mùa hè sẽ cảm thấy mát mẻ nhờ màu xanh của rau muống. Vào mùa đông, một bát bánh đa cua nóng lại khiến lòng người ấm áp hơn. Đó chính là lý do mà các cửa hàng bánh đa cua có mặt ở khắp nơi trên vùng đất Hải Phòng, từ các cửa hàng sang trọng đến các ngõ ngách.

Lẩu cua đồng của Hải Phòng là một món ăn thật sự đã “bỏ bùa” không ít du khách khi đặt chân đến thành phố Cảng. Bất kỳ ai đã từng thử qua món ăn đặc sản này của Hải Phòng sẽ chỉ muốn bắt một chuyến xe đến nơi đây chỉ để được ăn món lẩu thơm ngon này dù là ở xa đến mấy. Món ăn này hấp dẫn thực khách bởi hương vị thơm ngon, đậm đà mà không một địa phương nào có được.

Lẩu cua đồng như tên gọi của nó là một món lẩu với thành phần nguyên liệu chủ đạo là cua đồng. Lẩu cua đồng mang lại cho khách hàng bữa ăn giàu dinh dưỡng cho cơ thể. Vị ngọt đậm đà của cua đồng, béo bùi của riêu cua, hương thơm nức mũi của gạch cua, kết hợp với vị chua thanh thanh của giấm bỗng và màu đỏ tươi của cà chua khiến nồi lẩu cua đồng trở thành lời mời chào vô thanh mà mãnh liệt đối với những thực khách sành ăn.

Không quá nổi bật như các món đặc sản ở Hải Phòng, nhưng bánh đúc tàu lại vô cùng đặc biệt và khiến người ta không thể bỏ qua khi đến đây. Có xuất xứ từ Trung Quốc, bánh đúc tàu là món ăn dân dã phổ biến ở Hải Phòng. Bánh đúc được làm từ bột gạo và hấp trong khuôn nhôm. Khi bánh chín tới, người bán sẽ phủ một lớp nhân bắt mắt gồm tôm nhỏ chiên giòn, thịt ba chỉ thái mỏng, đu đủ xắt hạt lựu và mộc nhĩ thái sợi. Một chén bánh đúc không thể thiếu nước mắm chua ngọt chan ngập và một chút tương ớt.

Bánh đúc được đặt trong một chiếc khay lớn, nóng hôi hổi. Người bán hàng cứ thế thoăn thoắt đôi tay, hết cắt bánh đúc, xúc nhân rồi lại chan nước mắm. Một bát bánh đúc tàu gồm có bánh đúc cắt nhỏ, thịt và tôm rán kỹ, đu đủ xắt hạt lựu, mộc nhĩ thái sợi, sau đó chan nước mắm giấm ớt. Tuỳ khẩu vị, khách có thể cho nhiều, ít hoặc không cho ớt, bởi vậy mà bánh đúc ở đây được chia làm ba loại là không cay, cay ít và cay nhiều. Bánh đúc khi đến tay khách ăn vẫn còn nóng hôi hổi. Độ nóng vừa phải càng khiến cho mùi thơm của bánh đúc, của thịt và tôm chiên dậy lên, thơm lừng, cuốn hút. Xúc từng miếng bánh đúc ngập mắm giấm lên ăn, rồi ăn thêm chút đu đủ, mộc nhĩ, miếng thịt và tôm chiên giòn, mọi thứ hoà quyện tạo nên một hương vị vô cùng đặc biệt.

Mỗi vùng, miền có những kỹ thuật và cách pha chế nguyên liệu nem khác nhau. Song với những người sành ăn, Nem cua bể Hải Phòng vẫn là một món ăn tự hào cho ẩm thực Việt

Trong khi các loại nem được cuốn dài, hình thuôn thì loại Nem cua bể Hải Phòng lại đựơc gói to, vuông vắn bằng lòng bàn tay. Với kiểu dáng đặc biệt, không giống ai này, bánh đa cuốn nem đòi hỏi phải có độ dai, khi rán đảm bảo không bị bục. Lúc ăn, vỏ nem giòn tan, thơm nức. Với sự công phu đó, phải chăng thông qua cách gói nem, người Hải Phòng muốn gửi gắm đến thực khách bốn phương sự chân chất, mộc mạc, phóng khoáng trong tính cách của người dân vùng biển. Và đặc biệt, qua món nem này, người Hải Phòng còn khoe tài làm bánh đa nhất là bánh đa đỏ vốn đã rất nổi tiếng của mình.

Để có được những chiếc nem thơm ngon, đạt tiêu chuẩn, đòi hỏi phải có kỹ thuật chế biến khéo, trong đó khâu bảo quản nguyên liệu nhất là thịt cua rất khắt khe, bởi môi trường bên ngoài, thịt rất dễ hỏng, biến màu, mất mùi vị. Do vậy, khi làm nem, cua chỉ được làm thịt trước đó khoảng chừng 10-15 phút. Đến công đoạn rán nem cũng phải lưu ý để nem ngập trong mỡ sôi già, liên tục đảo đều các cạnh và điều chỉnh lửa cho phù hợp để nem chín vàng đều, không bị lốm đốm cháy. Có như vậy, khi nem chín, thịt cua mới trắng và hấp dẫn.

Với người dân Hải Phòng, giá biển hay giá bể là một món ăn rất quen thuộc, hấp dẫn, nhất là vào ngày mùa đông lạnh giá. Nhưng với người dân ở xứ khác, đây có lẽ là một món ăn xa lạ. Vì thế, giá biển được xem là một đặc sản độc đáo của thành phố hoa phượng đỏ.

Giá biển là một loại nhuyễn thể, có hai mảnh vỏ màu xanh, to bằng ngón tay, cùng với những cọng chân khoằn khoèo như cái giá đỗ. Giá biển sống trong các bãi cát ven biển. Giá biển ẩn chứa bên trong một lớp thịt ngọt lừ và có thể chế biến thành nhiều món ăn độc đáo như giá biển xào chua ngọt, giá biển trộn thính và nem làm gỏi giá, hay chỉ đon giản là giá biển xào nóng tất cả đều hấp dẫn, đều đậm bùi hương vị của con giá.

Cách chế biến giá biển xào cũng khá đơn giản, chỉ khó là cách nêm nếm gia vị sao cho vừa miệng. Hành tỏi phi thơm cho giá vào đảo, nêm gia vị, giấm, mắm, đường…và chút bột mỳ, bột dong pha loãng vào cho giá bể sệt lại, tới lúc ăn cho thêm ít lá ngò) xắt nhuyễn và chút tương ớt vào là được. Giá bể xào chua chua ngọt ngọt rất dễ ăn, tuy nhiên cũng hơi mệt vì ngưòi ăn phải nhằn từng con một, tách vỏ chúng ra bằng lưỡi để ăn phần thân nằm trong… Đến Hải Phòng, bạn đừng quên thử món này nhé!

Bánh bèo là cái tên có vẻ quen thuộc ở mọi nơi trên đất nước Việt Nam, tuy nhiên mỗi vùng, miền lại có một cách chế biến khác nhau. Bánh bèo ở Hải Phòng cũng mang một điểm đặc trưng riêng biệt và nhìn qua trông khá giống với bánh giò.

Bánh bèo được làm từ bột gạo nên có màu trắng đục, to bằng lòng bàn tay và được gói trong những chiếc lá chuối xanh sẫm. Phần nhân được đặt lên trên bột để sau khi hấp, phần nhân sẽ nổi lên để tạo điểm nhấn hấp dẫn cho phần nhìn. Các nguyên liệu để làm nhân khá đơn giản: mộc nhĩ và thịt đều đã được băm nhỏ. Khi ăn, bánh bèo thường sẽ được cắt thành 6 - 8 miếng nhỏ. Người bán sẽ rải đều một ít hành phi lên trên và dùng chung với nước chấm. Nước chấm được pha chế từ nước xương hầm, nước mắm, tỏi, đường, ớt băm. Để ngon miệng hơn, bạn có thêm một ít vị chua của quất, vị cay của hạt tiêu và ăn cùng với rau thơm, giò, chả.

Chỉ với khoảng 10.000 VNĐ, bạn đã có thể thưởng thức một cặp bánh bèo thơm ngon, mềm nhưng không hề nát, và tan dần trong miệng. Vị bột gạo kết hợp với nhân thịt băm thơm đậm đà và nước chấm chua ngọt đã giúp bánh bèo trở thành một món ăn vặt quen thuộc của người dân Hải Phòng vào những buổi xế chiều.

Bún cá cay Hải Phòng là kết hợp tinh tế giữa hương vị của biển, vị đồng quê và vị cay đặc trưng theo khẩu vị của người dân địa phương. Một tô bún cá cay thập cẩm bao gồm: bún, cá rán, chả cá hấp, chả cá chiên lòng cá, giò tai, dọc mùng và nước dùng bún cá đậm chất miền biển được ninh từ đầu và xương cá nên rất thanh. Nước dùng ở đây không pha chế từ chanh, giấm mà là nước me giúp cho tô bún cá vừa cay vừa thanh.

Loại cá được sử dụng có thể là cá biển, cá nước ngọt, hoặc trộn lẫn như: cá thu, basa, trắm, rô đồng,... - đều có thịt săn chắc và được rán lên để giảm tối đa vị tanh. Khi thưởng thức một tô bún cá thơm chua đậm đà, người ta thường ăn kèm với rau sống, hoa chuối, muống chẻ, tương ớt và các loại rau thơm.

Bên cạnh bánh đúc tàu thì sủi dìn cũng là một món ăn vặt nổi tiếng và được nhiều người dân Hải Phòng ưa chuộng. Đặc biệt là vào những ngày lành lạnh, một bát sủi dìn để tráng miệng sau bữa cơm chiều thì ấm bụng vô cùng. Sủi dìn hơi giống với bánh trôi tàu, tuy nhiên hương vị của sủi dìn cay nồng hơn và viên bánh cũng được nặn nhỏ nhắn hơn.

Nguyên liệu chính để làm sủi dìn khá đơn giản và dễ tìm, thường bao gồm có bột nếp để làm vỏ bánh, dừa nạo, đường thốt nốt hoặc mật mía, gừng tươi. Mỗi nguyên liệu lại có một công dụng khác nhau làm nên hương vị bát sủi dìn ấm nóng đi vào lòng người. Đặc biệt gạo để làm bánh phải là gạo nếp cái hoa vàng, công đoạn làm sạch gạo, xay, nhào bột, hút ẩm,... khá phức tạp để làm ra loại bột nặn bánh mềm và ngon.

Nếu như nhân bánh trôi tàu thường là đậu xanh hay đường đỏ, thì nhân sủi dìn lại gồm vừng đen, lạc rang giã nát. Nặn bánh xong sẽ đem luộc đến khi chín thì vớt ra bát, chan thêm chút nước đường được nấu từ mật mía hay đường thốt nốt lẫn gừng tươi vừa cay nồng lại ngọt đậm đà. Màu cánh gián sóng sánh của nước đường hòa lẫn màu trắng ngần của sủi dìn trông vô cùng đẹp mắt. Hương vị thì ngậy, bùi, đậm đà cùng cảm giác dai dai mềm mềm của viên sủi dìn tan trong miệng khiến người ăn khó lòng chối từ. Ngày nay, người ta còn trộn thêm các nguyên liệu tự nhiên vào bột bánh để tạo ra các viên sủi dìn với màu sắc hấp dẫn, cuốn hút.

Trong các loại đặc sản Hải Phòng thì bánh mỳ cay chắc là món ăn gây thương nhớ nhất bởi mùi vị pate đặc trưng không ở đâu có. Bánh mỳ Hải Phòng phải là bánh mỳ que, chỉ to bằng 2 ngón tay, kẹp với pate chưng thơm lừng và chấm nước sốt cay kích thích vị giác.

Người Hải Phòng khi đi xa chắn chắn sẽ cứ nhớ mãi hình ảnh những chiếc bánh mì nho nhỏ, được phết pate thơm ngậy, nướng trên bếp giòn tan, chất lượng đạt chuẩn: bánh mì giòn, nhân pate vừa vặn, không quá khô hay quá mỡ. Sau đó chấm vào thứ tương ớt cay cay, ôi sao mà ngon đến thế. Và cũng đã có người ngồi ăn hết cả đĩa gồm chục cái chỉ trong vòng một nốt nhạc. Mặc dù tương ớt cay, thế nhưng ai ai cũng cứ thích chấm nhiều, thế mới ngon.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể gọi thêm cốc chè thái sợi thạch xanh xanh mềm mềm, nước sữa ngọt dịu mát lạnh rồi ngồi tán gẫu cùng bạn bè, quả là một sự kết hợp tuyệt vời.