Nỗi nhớ đầu Đông
Lạnh của mùa đông đã dắt díu nhau về ngôi trường của tôi đôi đợt. Bận bịu quá nên tôi chẳng còn thời gian mà gian mà díu với từng cơn gió nhẹ, mà hẹn mà hò với từng cọng heo may len lén bên ô cửa nhỏ. Sáng nay lên trường, lại cảm nhận thêm đợt lạnh mới tràn về. Mưa bụi lất phất, lạnh la cà cả dọc hành lang dãy nhà hiệu bộ. Các cô cậu học trò đều đã khoác áo ấm, mấy bạn nữ đã choàng khăn…
Bỗng nhiên, tôi bâng khuâng nhớ về những ngày đầu đông xa lắc xa lơ năm nào. Tháng mười hai ấu thơ, rét mướt theo mẹ ra đồng, bẻ cải ngồng ăn, miệng thút thít vì vị nồng cay mà vẫn thích. Nhớ khoảng không gian êm đềm, bình lặng nơi cánh đồng quê. Ở đó, màu xanh của ngô khoai… bị phủ lấp bởi sương giăng buổi sáng. Nhìn kỹ mới thấy những bông hoa cải vàng tô điểm bằng những hạt sương mai lóng lánh. Dường như chúng đang cố vén màn sương để khoe sắc. Những luống khoai bắt đầu xanh tốt, hai bên luống những người nông dân cần cù còn trồng thêm rau cải để tăng thêm đồng thu nhập. Vì thế, những luống khoai dường như đã được lấp đầy bởi một màu xanh tươi tốt.
Cánh đồng quê muôn đời vẫn thế như bầu sữa mẹ nuôi nấng cả xóm làng trong những ngày giáp hạt. Mẹ xuống đồng tần tảo bòn từng bó rau đem ra chợ bán. Bà cũng ra đồng chọn những bẹ cải to xanh mướt, hái thành bó gánh về phơi qua vài nắng để muối dưa. Những đĩa dưa vàng óng cả tuổi thơ chúng tôi. Những đĩa dưa với khoai sắn là món thường nhật trong mỗi bữa ăn ở nông thôn ngày ấy. Buổi sáng ăn vội củ khoai với mấy quả cà muối, thế là lại vui vẻ đến trường. Những dưa cà, khoai sắn nuôi nấng chúng tôi dần lớn khôn…
Tháng mười hai năm cuối cấp ba, bạn bè bắt đầu viết lưu bút cho nhau mà có trang giấy ướt nhòe vì nỗi niềm xa cách. Những nét chữ trao gửi bao nhiêu nỗi niềm yêu thương của năm tháng học trò. Có ai đó viết tặng cho ai mấy vần thơ vào quyển sổ lưu bút mà đêm về thao thức. Có ai đó viết kín cả mấy trang giấy mà chưa chia sẻ hết nỗi niềm muốn gửi trao. Cũng có người chưa trao gửi được điều gì thì giờ biệt ly đã đến. Những đêm đầu đông, khi đang mải mê ôn bài bỗng gió luồn vào ô cửa nhỏ rồi chạm đến đánh thức làm xao động những nhung nhớ tuổi học trò. Cái lạnh đầu đông khiến ai đó bạo dạn đan tặng ai chiếc khăn ấm. Và rồi, nó thành kỷ vật đi theo ai đó suốt cả cuộc đời…Tháng mười hai mịt mù sương khói của những buổi sáng mai ăn vội củ khoai để kịp đạp xe đến trường cùng mấy đứa bạn thân. Gió mùa thốc ngược vào chiếc áo khoác đã cũ. Lạnh đến tím cả chân tay. Vậy mà vẫn cứ vui đùa cùng nhau, cùng với những vòng quay của chiếc đạp cọc cạch bon bon đến trường đúng giờ. Nhớ cái lần nhờ cơn mưa phùn lất phất mà tôi có cơ hội chở người bạn ấy đến trường. Chả là đường trơn, bạn bị trượt ngã. Chiếc xe hỏng xích. Thế là có người tình nguyện nhiệt tình gửi giúp xe cho bạn và tủm tỉm cười với một ý nghĩ nào đó trong cái lạnh đầu đông. Đó có lẽ là cái cớ đẹp nhất trong quãng thời gian “ướp mộng học trò”. Và rồi, sau này có những phút giây nhớ lại, khoảnh khắc trong trẻo ấy lại đánh thức, khơi gợi bao kỉ niệm buồn vui của tuổi hồn nhiên áo trắng. Trong một phút giây nào đó, lòng chợt hỏi:
Em còn nhớ hay em đã quên?
Những tháng năm tuổi hồng vương lên lá
Em với ai hẹn hò rất lạ
Để rồi xa biền biệt phương nào?
Em còn nhớ hay em đã quên?
Tháng Mười Hai
vừa về chớm lạnh
Khăn em choàng
lấm tấm những giọt sương
Tháng mười hai trong vắt, tĩnh lặng, u buồn theo âm điệu bài thơ cô giảng “đưa người ta không đưa qua sông/ sao có tiếng sóng ở trong lòng/ bóng chiều không thắm không vàng vọt/ sao đầy hoàng hôn trong mắt trong….”. Tôi ngồi nghe những vần thơ ấy với những suy tưởng xa xôi.
Cũng còn chỉ ít tháng nữa là chúng tôi – những bạn bè gắn bó ba năm dưới mái trường phổ thông sẽ chia xa nhau. Có thể trong số chúng tôi sẽ biền biệt phương trời chẳng bao giờ gặp lại nhau nữa. Cũng có thể phải mất nhiều năm sau chúng tôi mới có dịp hạnh ngộ với bạn bè, thầy cô. Chỉ nghĩ thế thôi mà lòng buồn mênh mang. Câu từ của những vần thơ bởi thế nó cứ vang vọng mãi trong lòng…Điện thoại tít tít, trò nhắn “Em nhớ trường, nhớ thầy, nhớ các cô nhiều lắm!”. Có lẽ mùa đông hồ dễ làm lòng người xao xuyến, nhớ nhung chăng? Đúng vậy, làm sao không nhớ không thương năm tháng học trò. Làm sao không nhớ không thương những buổi sáng tinh mơ, mấy đứa túm năm túm ba nơi cái ghế đá trước lớp học, ai ngang qua cũng nở một nụ cười chào nhau ấm áp cả sân trường. Nhớ cái dốc bao lần lên xuống nơi cổng trường. Con dốc ghi lại những lần muộn học bị các thầy cô Đoàn trường bắt phạt. Con dốc nhắc nhở bao lần ra chơi chạy ào xuống căng-tin ăn khao cái áo mới của nhỏ bạn. Con dốc bao lần lên xuống cho chúng tôi trưởng thành hơn…
“Tùng! Tùng! Tùng….” cô văn thư đánh hồi trống vang bay.
Tôi giật mình theo âm vang tiếng trống. Hình như thanh âm tiếng trống ấm áp hơn thường ngày. Hình như ai đó đang nhắc tên ai đó theo mùa, theo những ngón thon gầy nơi phố sá hay những con đường quăng quật nơi xa xôi. Tiếng trống thu vào lòng tôi và vỡ ra thành những thanh âm của hoài niệm xa ngái.
Nỗi nhớ đầu đông da diết ùa về…
Nguyễn Đình Ánh
